Obezite Ameliyatından Sonra Bulantı Kusma Neden Olur?

Bulantı ve kusma bariatrik cerrahiyi takiben en sık karşılaşılan ve hastayı en çok bunaltan sorunlardan biridir. Bu yan etkilerin nedenlerini ve bunları azaltmak için neler yapabileceğinizi bu makalemizde bulabilirsiniz. Öncelikle nedenleri gözden geçirelim:

Cerrahinin kendisi:

Anestezi ve ameliyatın kendisi bulantıya yol açabilir. Hemen bütün ameliyatlardan sonra olduğu gibi, ilk günlerde obezite cerrahisinden sonra da bu yan etkilerin görülmesi normaldir. Ancak daha uzun dönemde görülen bulantu ve kusmaların farklı nedenleri olabilir.

Yeme Hızı:

Obezite cerrahisinden sonra bulantı ve kusmayı azaltmak için yavaş yenmesi gerektiği unutulmamalıdır. Bir öğününüz ortalama 30 dk sürmelidir. Bununla birlikte, ne yediğiniz ve ameliyat sonrası hangi evrede olduğunuz da önemlidir. Bazı hastalar yavaş yemelerini hatırlatması için bebek çatal ve kaşıkları kullanmayı tercih ederler.

Çiğneme:

Doğru çiğneme yeme hızınızı azaltmaya yardım edecektir. Bazı programlar gıdaları en az 30 kez çiğnemeyi veya elma püresi kıvamına getirmeyi önerir. Yerken yavaş hareket etme ve iyi çiğneme iki şekilde fayda sağlar. Beynin midenin ne kadar dolu olduğunu algılamasına yardım eder ve fazla yemeyi engeller. Böylece fazla gıdanın mide poşu veya yemek borusunda tıkanıp kalmasını önler.

Gıda intoleransı:

Bazı hastalar bazı gıdaları tolere edemeyebilirler ve bu kişiden kişiye değişebilir. Bu nedenle, bir bebek gibi beslenmeyi yeniden öğrenmeli ve hangi gıdaları tolere edebildiğinizi teker teker test etmelisiniz. Tolere edemediğiniz bir gıdayı bir süre sonra tekrar deneyebilirsiniz.

Aşırı Yeme, Dolgunluk:

Bir çok bariatrik cerrahi hastası son bir lokmanın kendini kötü hissetmesine, ağrı, bulantı veya kusmaya neden olduğu bir deneyim yaşamıştır. Sadece hangi gıdaları yiyebileceğinizi değil, ne kadar yiyebileceğinizi de öğrenmelisiniz. 4 kaşık yoğurt yiyebilmeniz, aynı miktarda 4 parça ızgara tavuk yiyebileceğiniz anlamına gelmeyebilir. Daha katı proteinli gıdalarla, daha yumuşak olanlara göre doyduğunuzu hissetmeden fazla yemeniz daha zordur.

Gıda Sıkışması:

Basit fizik yasaları gereği, mide hacminizi aşacak miktarda yediyseniz, gıda eğer aşağıya gidemiyorsa kusmayla dışarı atılacaktır. Ameliyattan sonra bebek midenize kibar davranmanız şarttır ve bu nedenle iyi çiğnemek ameliyat öncesinde olduğundan çok daha önemlidir.

Yemekten Hemen Sonra Uzanmak:

Yemekten hemen sonra uzanmak sadece reflü ve yanmaya neden olmaz, aynı zamanda bulantı-kusma riskini de arttırır. Bu nedenle, yemeklerden sonra en az 30-60 dakika uzanmamalısınız.

Katı-Sıvı Ayrımı:

Obezite cerrahisinden sonra yeterli su tüketimi çok önemlidir. Ancak öğünlerle birlikte veya hemen sonrasında sıvı tüketmeniz kusmaya neden olabilir. Sıvı alımındaki ikinci önemli nokta miktarı ve içme hızıdır. Hızlı yemenin kusmayı tetiklediği gibi, sıvıları da çok fazla veya çok hızlı içmek aynı soruna yol açabilir. Yavaş içmeyi unutmayın ve yeni doygunluk hissine alışmaya çalışın.

Evreleri Çok Hızlı Atlamak:

Bir çok bariatrik programda ameliyat sonrası sıvı-püre ve katı gıda evreleri vardır. Bu evreler keyfi olarak uydurulmamıştı ve midenizin doğru şekilde iyileşmesine imkan sağlar, bulantı ve kusmanın azaltılmasına yardım eder. Eğer bu evreleri çiğner ve cerrahınızın ve bariatrik diyetisyeninizin verdiği plana uymazsanız hem kendinizi daha hasta hisseder, hem de cerrahi komplikasyon riskini arttırmış olursunuz.

Vitaminleri Tek Başına Almak:

Bazı hastalarda vitaminleri gıdayla birlikte almak bulantı ve kusmayı azaltmaktadır. Bu reaksiyon her hastada farklı olduğundan kendiniz test etmelisiniz.

Çiğnenebilen Vitaminler ya da Sıvı Vitaminler:

Genel olarak hastalar çiğnenebilir vitaminleri rahat tolere etmektedir. Ancak çok küçük bir yüzdeyle çiğnenebilir vitaminler tolere edilemeyebilir. Bu grup hastalarda sıvı vitaminler denenmelidir. Sıvı vitaminler 15-30 dakikada alındığı ve kan dolaşımına hızlıca geçtiği için bulantı riskini azaltırlar.

Dumping Sendromu:

Gastrik bypass hastaları şekerden veya yağdan zengin gıdalar tükettiklerinde dumping sendromu yaşayabilirler. Bulantınız kalp hızında artışla paralelse, karında ağrı veya kramplar eşlik ediyorsa, baş dönmesi ve sersemlik veya ishal gelişiyorsa dumping sendromu yaşıyor olabilirsiniz. Her hastanın dumping sendromu eşiği ve yanıtı da farklıdır. Bazıları öğün başına 10 gram ve altında sorun yaşamazken, bazıları 5 gramdan az tüketmelidir. Bu nedenle vücudunuzu dinlemeli ve kendi limitlerinizi belirleyip ona uymalısınız.

Zencefilin Rolü?:

Genel olarak zencefilin bulantıyı azalttığı bilinmektedir. Bazı hastalar bunu çok net yaşadığını iletse de, araştırmalar farklı sonuçlar vermektedir. O nedenle bariatrik diyetisyeninizin önerisiyle zencefilli tarifler veya katkıları deneyebilirsiniz. Ayrıca bu tarife de bakmanızda fayda var.

Ülser Bulantı Kusmaya Neden Olabilir mi?

Anastomoz içeren bypass tarzı ameliyatlarda mideyle ince barsak bileşkesinde gelişen ülserler bulantı ve kusmaya neden olabilir. Sigara kullanımı, aspirin, ibuprofen kullanma ve H.Bacteri enfeksiyonu ülser riskinizi arttırabilir.

Darlıklar Bulantı ve Kusma Nedeni Olabilir

Gerek tüp mide, gerekse gastrik bypasslarda darlıklar da etken olabilir. İyileşme dokusunun olması gerekenden abartılı olmasıyla striktür gelişebilir. Böylece mide çapı veya mide-barsak bileşkesi çapı cerrahınızın planladığının altında olabilir.

Tıkanıklıklar:

Barsak tıkanıklıkları bulantı ve kusmanın bir diğer nedenidir. Karın boşluğunda yapılan her türlü müdahale kaçınılmaz olarak yapışıklıklara yol açar. İnce barsakların bu yapışıklıkları oluşturan bandların etrafında dolanması nadiren de olsa barsak tıkanıklıklarına yol açabilir. Bu durum ameliyattan yıllar sonra bile görülebilir.

Özetle, obezite cerrahisinden sonra sık, tekrarlayan veya uzun süreli bulantı-kusma problemleri yaşıyorsanız mutlaka bizimle temasa geçiniz. Altta ciddi bir neden bulunmadığı kanıtlanana kadar yukarıda saydığımız faktörlerin incelenmesi gereklidir.