Coronavirus Obezlerde Daha Tehlikeli
Yayın Tarihi: 19/03/2020
Bugünlerde obezite cerrahisi geçiren kişilerin gruplardaki kimi endişeli mesajlarına rastlıyorum. Bunların bir kısmının obez bile olmayan kötü niyetli kişilerce yazıldığını düşünmekteyim. “Ben 1 yıllık tüp mideliyim, hakkınızı helal edin” şeklinde, insanları paniğe sevkedecek bir mesajı bilinçli bir obezite cerrahisi hastasının yazmasına ihtimal veremiyorum. Obezite cerrahisinden hemen sonraki günlerde bağışıklık sisteminde kısa süreli bir zayıflama olabilir. Ama bunun aylar, yıllar sürmesi mümkün değildir. Bu anlayış, obezite cerrahisi geçirmiş hastayı “eksik”, “hastalıklı”, “yarım” görme geleneğinin uzantısıdır.
Oysa gerçek böyle değil. Obezite cerrahisiyle zayıflayan ve takiplerine, vitamin-mineral desteklerine dikkat eden bir hastanın hiçbir şekilde endişelenmesine gerek yokken, aslında obezler risk altında! İngiltere’de güncellenen kılavuzlara göre, vücut kitle indeksi 40’ın üzerinde olan kişiler coronavirus açısından risk altında.
Bunun sebebi daha zayıf akciğerlere ve bozulmuş bir bağışıklık sistemine sahip olmaları. Artmış vücut ağırlığı göğsün derin nefes alma sırasında genişlemesini zor hale getiriyor. Zayıf bağışıklık sistemi de COVID-19 virüsünün akciğerlere yayılarak pnömoni, yani zatürreye neden olmasına yol açıyor. Bu iki faktör yoğun bakımda yatmakta olanların üçte ikisinin neden obezlerden oluştuğunu açıklıyor. Bu nedenle bu kişilerin sosyal izolasyon önlemlerini daha sıkı şekilde uygulaması gerekiyor.
İngiliz hükümetinin yeni açıkladığı korunma kılavuzlarına göre, morbid obezler yeni virüse karşı daha dayanıksız ve bu nedenle korunma önlemlerini de çok daha sıkı uygulamaları öneriliyor. Bu risk altındaki kişiler listesine ilk defa eklenen bir diğer grup da hamile kadınlar. Tüm dünyada olduğu gibi Birleşik Krallıkta 5600 vaka ve 281 ölümle Corona endişe verici tırmanmasına devam ediyor.
Peki kimler coronavirus enfeksiyonu açısından yüksek risk altında?
-Tıbbi durumuna bakılmaksızın 70 yaş ve üstündeki kişiler
-70 yaşın altında olup, alttaki hastalıklardan birine sahip olanlar:
-Kronik kalp hastalığı, örneğin kalp yetmezliği
-Kronik böbrek hastalığı
-Kronik karaciğer hastalığı, örneğin hepatit
-Parkinson, motor nöron hastalığı, multipl sklerozis, serebral palsi gibi kronik nörolojik hastalığı
-Dalak hastalıkları, orak hücre anemisi veya dalağın alınmış olması
-HIV ve AIDS, ya da steroid veya kemoterapi kullanımına bağlı bağışıklık sistemi zayıflığı
-BMI 40 ve üzerinde ciddi obezite
-Gebelik
Şu ana kadar yapılan çalışmalar grip gibi enfeksiyonlardan dolayı ağır komplikasyon yaşama ve ölüm oranlarının morbid obezlerde daha yüksek olduğunu gösterdi. Kilolu kişilerde vücudun savunma sisteminin zaten kronik bir inflamasyon halinde olması, COVID-19 gibi yeni bir enfeksiyona karşı savaşmasını güçleştiriyor.
Şu ana kadar yeni coronavirus nedeniyle 300.000’den fazla kişi enfekte olmuş durumda. Obez kişilerse normalde de Obezite Hipoventilasyon Sendromu (OHS) denilen nefes darlığı gibi solunum problemlerinden muzdarip. Çünkü fazla yağ dokusu akciğerleri sıkıştırarak yeterli oksijen alınmasını engelliyor. Ayrıca diaframın kasılması ve akciğerlerin genişlemesi de karın içi basınç artışı nedeniyle zorlaşıyor.
Dünyanın 21. yüzyılda karşılaştığı en büyük salgın olan Coronavirus belasından en kısa sürede kurtulması dileğiyle, sosyal izolasyon ve hijyen kurallarına mutlaka uyun, sağlıcakla kalın.
Coronavirus hayvanları ve insanları enfekte edebilen bir virus türüdür. Virusler konak olarak kullanacakları organizmaya yerleşerek, hücrelerin genetik sistemini ve kaynaklarını kendilerini çoğaltmak üzere kullanırlar. Corona latince taç anlamına gelir ve virusun dikensi uzantılar içeren dış kabuğundan dolayı bu isim verilmiştir.
Wuhan’dan yayılan Coronavirus salgını daha önce görülmemiş, yeni bir Corona türü olan ve Uluslararası Virus Taksonomi Komitesi tarafından SARS-CoV-2 olarak adlandırılan bir alt grubu tarafından oluşturulmuştur. Bu alt grubun 2002’de Çin’de görülen SARS salgınındaki suşun yakın akrabası olduğu sanılıyor.
Coronavirus ailesi insanların yanısıra sığırları, domuzları, köpek, kedi ve vahşi hayvanları da enfekte edebilen bir virus ailesi. Yeni coronavirus saptanana kadar insanları enfekte edebilen sadece 6 alt grup biliniyordu. Bunların dördü soğuk algınlığına benzer yaygın ve hafif bir hastalığa yol açarken, 2002’de Ağır Akut Solunum Sendromu (SARS) ve Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) denilen daha ağır hastalığa yol açan iki yeni tür belirdi.
Coronavirus rastlantısal olarak hayvandan insana atlayabilen bir virus. SARS ve MERS salgınlarının böyle olduğu biliniyor. Ancak yeni Coronavirusun hayvan kökeni henüz tam bilinmiyor. Bilim adamlarına göre Coronavirusler genellikle daima yarasalardan geliyor. İlk COVID-19 vakalarının Wuhan’daki bir canlı hayvan pazarını ziyaret edenlerde başlaması bu iddiayı destekliyor. Wuhan Viroloji Enstitüsü bir çalışmasında hastalardan üretilen virüs örneklerinin yarasalarda bulunanla % 96 oranında genetik eşleşme gösterdiğini buldu. Ancak pazarda çok fazla yarasa bulunmaması, arada insana geçişi sağlayan bir hayvan daha olabileceğini düşündürüyor. Bunun hangi hayvan olduğu henüz kesinleşmedi.
Ölümler Çok Fazla Değilse Sağlıkçılar Neden Bu Kadar Endişeli?
Endişenin temel nedeni virus hakkında çok fazla şey bilmiyor olmamız ve göründüğü kadarıyla çok hızlı yayılması. 2003’de Asya’da 8000 kişiyi enfekte eden ve 800 kişinin ölümüne yol açan SARS gibi, yeni coronavirus türü de özellikle akciğerleri hedef alıyor. SARS 10 kişiden birini öldürürken, COVID-19 50 kişiden yaklaşık birini öldürüyor.
Endişenin diğer bir nedeni de bu virusle daha önce karşılaşılmadığı için kimsenin bağışık olmaması. Bu da genelde karşılaştığımız viruslerden çok daha fazla hasara yol açabileceğini düşündürüyor. Oxford Üniversitesi’nden Dr Horby, yeni viruslerin toplumda bağışıklık olmadığı için çok daha hızlı yayılabileceğini söylüyor. Mevsimsel grip virusleri binde bir gibi düşük bir ölüm oranına sahip. Yeni viruste bunun yüzde iki ve üzerinde olduğu düşünülüyor. Yüzde iki mortalite oranı ise 1918’deki İspanyol Nezlesi ile karşılaştırılabilir yükseklikte bir oran.
Corona Virüsü Nasıl Yayılıyor?
Virusun hasta kişilerin öksürük ve hapşırığı ile yayılan aşırı derecede bulaşıcı bir virus olduğu biliniyor. Aynı zamanda belirtiler görülmeden önce de bulaştırıcılık söz konusu. Virüsün tükrük ve hatta gözyaşı ile de taşınabildiği, temas, öpüşme, çatal bıçak kullanımı ile de bulaşabileceği bildiriliyor. Plastik ve çelik gibi yüzeylerde 72 saatten fazla yaşayabilen virus, bu nedenle enfekte kişilerin dokunduğu yüzeylerden de bulaşabiliyor.
Virus insana bulaştıktan sonra 2-14 gün arasında herhangi bir belirti görülmese de kişiler bulaştırıcı olabiliyor. Belirtiler ortaya çıktığında burun alıntısı, öksürük, boğaz ağrısı ve ateş gibi belirtiler önde geliyor. Hastaların büyük çoğunluğu herhangi bir sıkıntı olmadan iyileşiyor ve bu aşamada tıbbi yardım gerektirmiyor.
Özellikle ileri yaştakiler, kronik hastalığı olanlr gibi küçük bir hasta grubunda ise pnömoni yani akciğer zarı iltihaplanması ortaya çıkabiliyor. Akciğerlerde sıvı birikmesine yol açan bu tabloda solunum güçlüğü ortaya çıkıyor ve tedavi edilmezse ölümcül olabiliyor. Şimdiye kadarki gözlemler çocukların virus tarafından çok ağır etkilenmediğini gösteriyor. Ancak bunun nedeni tam olarak bilinmiyor.
Çinli bilim adamları yaklaşık 19 virus suşunun genetil dizilimini çözüp aşı çalışmaları için dünyadaki uzmanlara gönderdi. Çalışmalar Coronavirusun salgının başlarından bu yana çok fazla mutasyona uğramadığını, yani değişmediğini gösteriyor. Ancak kişiden kişiye yayıldıkça zamanla mutasyona uğraması da olası. Bu, virusu kontrol altına alma ve tedavi çabalarını zorlaştıracak, çünkü virus bilim adamlarının onu analiz ettiği her seferinde farklılaşmış olacak.
Virusun ölüm oranları yüzde iki civarında. Bu 1918’de 50 milyon kişinin ölümüne yol açan İspanyol Nezlesi ile aynı. Araştırmacıların emin olamadığı ise, salgının başlangıcından beri enfekte olan kişilerin sayısının resmi sayılardan farklı ve anlamlı derecede fazla olabileceği. Eğer böyleyse bir çok kişi virüsü hafif belirtilerle atlatmış olabilir ve ölüm oranları göründüğünden daha düşük olabilir.
Halen COVID-19 enfeksiyonu için kanıtlanmış bir tedavi yöntemi yok. Antibiotikler viruslere karşı işe yaramıyor. Antiviral ilaçlar işe yarayabilir, ama bir virusu tam olarak anlayıp ona karşı ilaç üretmek yıllar ve çok büyük harcamalar gerektiren uzun bir süreç. Coronaviruse karşı üretilmiş bir aşı da henüz bulunamadı ve büyük ihtimalle bu salgın sırasında da benzer nedenlerle bulunamayacak. Farmasotik teknolojisi uzmanlarına göre, SARS salgınındaki gibi bilinen Coronavirus türlerinden yola çıkarak bir aşı geliştirilmesi bile en az 1 yıl alacak. Yani sosyal medyada dolaşan “aşı bir haftaya hazır”, “sıtma ilacı Coronayı tedavi ediyor” haberlerini çok ciddiye almamanızı öneririz.
Dünya çapında hükümetler şu anda hasta kişileri belirleyip, onların insanları enfekte etmesini azaltmaya ve ağır hastalara yoğun bakım hizmeti sunmaya odaklanmış durumda. Bu nedenle kapatma önlemleri uygulanıyor, ki bu sağlık sisteminin taşıyamayacağı bir yükle karşılaşmaması ve gereken hastaların tedaviye ulaşabilmesi için hayati öneme sahip. Bu nedenle Coronavirus 11 Mart 2020 itibarıyla Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi, yani dünya çapında salgın olarak duyurulmuş durumda.
Coronavirus Hakkında Dünya Sağlık Örgütü tarafından hazırlanıp, Çevirmen Şule Ölez tarafından Türkçe’ye çevrilen alttaki faydalı bilgiler Evrim Ağacı sitesinden alınmıştır.
Kaynak: https://www.manchestereveningnews.co.uk/news/greater-manchester-news/new-guidance-lists-overweight-people-17936652
