Solucanda Bulunan Bir Gen Obezite Tedavisinin Anahtarı Olabilir!

Monash Üniversitesi ve Danimarkalı araştırmacılar solucanlarda bulunan ve obeziteye yol açabilecek fazla yeme ve hareketsizliği ortadan kaldırabilecek bir gen bulduklarını açıkladılar.  Ekip, tokluk hissini ve yemekten sonra uyuma isteğini tetikleyen bir gen keşfetti. İnsanda da bulunan aynı gen iştahı azaltarak ve egzersiz isteğini arttırarak obeziteyi kontrol etmeye yardımcı olabilir.

Başkanlığını Prof Roger Pocock’un yaptığı ekip bulgularını Proceedings of the National Academy of Sciences adlı saygın Amerikan bilim dergisinde yayınladı. Pocock ve ekibinin bulduğu gen, ETS-5 olarak bilinen bir kodlama faktörünü etkiliyor. Bu faktör de beyinden barsaklara giden sinyalleri kontrol ediyor. Barsaklar yeterince yağ içerdiğinde beyin solucanı durduran ve uykuya yönlendiren bir mesaj alıyor. Solucanlar aç kaldıklarında çevrede dolaşarak yiyecek ararlar. Yeterince doyduklarında ise uyku benzeri bir duruma geçerler.

Araştırmacılar Caenorhabditis elegans ya da yuvarlak solucan olarak bilinen ve basit beyin yapısı nedeniyle tercih ettikleri tür üzerinde çalıştılar. Bu solucanların beyninde sadece 302 nöron ve 8000 sinaps bulunuyor. Bu bağlantılar kolayca haritalanabiliyor. İnsan beyninde ise milyarlarca nöron ve ortalama 160 bin km uzunluğunda biolojik kablolama ve 100 trilyon sinir kavşağı bulunuyor.

İlginç yanı, insanlar ve solucanların genlerinin % 80’i ortak. Bu genlerden en az yarısı insanlardaki hastalıklarda da rol oynuyor. Bu gen ortaklığı nedeniyle solucanlar insandaki metabolizma proseslerini ve hastalıkları anlayabilmek için mükemmel bir model oluşturuyor. Araştırmacılar ETS-5 transkripsiyon faktörünün rolünü araştırmak için tekil nöronlar üzerinde çalıştılar ve gıdaya yanıtı izlediler. Aynı memelilerde olduğu gibi yağ ve şekerle yüklü bir diyetle düşük kaliteli bir diyet kıyaslandığında farklı tepkiler gözlediler. Memelilerde yağ ve şekerle yüklü bir diyet fazla yemeyi tetikler ve obeziteye yol açar. Solucanlar düşük kaliteli gıdalarla beslendiğinde daha iyi bir besin arayışına girerler.

ETS-5 keşfi, bu tipte bir gen düzenleyici molekülün ve beyin-barsak hattını kontrol ederek yeme ve aktiviteyi etkileyebilecek bir potansiyel ilaç hedefinin ilk defa bulunduğu durumdur.  ETS gen ailesi insanlarda da bulunur ve daha önce obezite ile ilişkilendirilmiştir. Şimdi bu gen ailesinin beyne geri bildirim yöntemiyle gıda alımını kontrol ettiğini öğrenmiş bulunuyoruz. Bu da obezite tedavisinde etkili bir ilaç araştırmasına yön verebilecek kıymette bir bilgidir.

Kaynak: https://medicalxpress.com/journals/proceedings-of-the-national-academy-of-sciences/

Yazar: Op Dr Murat Üstün

Dr. Murat Üstün is the Lead Bariatric Surgeon at IBC - Istanbul Bariatric Center. Dr Murat Üstün has made a commitment to every patient's well-being and safety, a goal that is also pursued by our staff and medical professionals that are at your service, this is part of the excellence equation. Dr Murat Üstün and the Istanbul Bariatric Center team perform medical procedures, including gastric bypass, sleeve gastrectomy, adjustable gastric band, and biliopancreatic diversion with duodenal switch. While performed differently, all of these procedures help patients lose weight by limiting how much food the stomach can hold as well as the patient’s absorption of nutrients. Surgeries are performed at a JCI accredited Hospital. The Joint Commission International works to improve safety at health care facilities domestically and globally. Accreditation ensures facilities are up to date, physicians are board-certified, plans for follow-up care are in place, risks of traveling after surgery are outlined, and more.

Tüm Yazıları →