Safra Kesesi Ameliyatından Sonra Kilo Almanın Nedenleri

Safra kesesi karaciğerin alt kısmına yarı yapışık olarak bulunan ve karaciğerin ürettiği safrayı depolayarak öğünler sırasında ince barsağa boşaltmakla görevli olan kese şeklinde bir organdır. Safra kesesinde taş oluşması ve bunun iltihaplanmaya yol açması ile kolesistit dediğimiz bir durum ortaya çıkar. Bu durumda safra kesesinin alınması gerekebilir. Özellikle laparoskopik cerrahinin gelişmesi ve safra kesesi ameliyatlarının çok hızlı ve konforlu hale gelmesiyle birlikte, kolesistektomi ameliyatları dünyada en çok uygulanan ameliyatlardan biri haline gelmiştir.

Kapalı ameliyat sayesinde hastalar ameliyattan bir gün sonra evlerine ve normal yaşamlarına dönebilmektedir. Ancak bu, laparoskopik cerrahide deneyimli eller için geçerlidir. Safra kesesi ameliyatı olmanız gerekiyorsa bize ulaşarak detaylı bilgi alabilirsiniz. Safra kesesinin alınması karın ağrısı, bulantı, hazımsızlık gibi bir çok şikayetin ortadan kaldırılmasını sağlar. Bununla birlikte, bir kısım hasta safra kesesi ameliyatından sonra kilo alımı gibi bir problemle karşılaşırlar. Peki, bazen ameliyatlardan uzun süre sonra bile görülebilen bu kilo alımının nedenleri nelerdir?

1-Metabolik değişimler:

Safra kesesi ameliyatı başka herhangi bir organla ilişkili olmasa da, yokluğu vücudunuzda bazı anlamlı değişikliklere yol açabilir. Vücudun metabolik ve sindirimle ilgili süreçlerini etkileyen bu değişiklikler kilo alımını tetikleyebilir. Bazı hayvan deneylerinde safra kesesinin alınmasının kanda ve karaciğerde trigliserid düzeyini ve kötü kolesterol üretimini arttırdığı gösterilmiştir. Aynı zamanda safra asidlerinin tekrar dolaşımında artışa ve böylece dokuların safra asidine maruz kalma süresinin uzamasına da yol açar. Bu da enerji dengesini, vücut ağırlığını ve insülin duyarlılığını etkiler. Safra kesesinin çıkarılması safra asitleri ve kolesterol salım oranlarını da arttırır. Vücuttaki bu değişiklikler, safra kesesi alınmış kişilerin metabolik sendrom gelişmesi riskinin daha fazla olmasına ve Tip 2 diyabet, karaciğer yağlanması gibi komplikasyonlara daha fazla maruz kalmalarına yol açıyor olabilir.

2-Bozulmuş yağ sindirimi ve metabolizması:

Safra kesesi normal işlevini yapamadığında üretilen ve dolaşan safra kalitesi anlamlı şekilde etkilenebilir. Safra yoğunluğu artabilir, bu da durgunluğa ve çamurlaşmaya yol açar. Zamanla bu çamur içindeki kristaller birleşerek taşlara dönüşür ve safra kesesinin boşalmasını etkilemeye başlar. Bu olduğunda yağlar ve yağda eriyen vitaminler vücut tarafından emilemez. Bu azalmayla başa çıkmak için vücut açlık moduna geçer ve sahip olduğu yağı korumaya alır. Bu da safra kesesi problemleri ile ilişkili kilo alımını açıklayan bir diğer mekanizma olabilir.

Safra kesesinin alınmasından sonra vücutta safra akışı ile ilgili büyük değişiklikler olur. Safra kesesinin düzenleyici fonksiyonu olmadan safra ince barsağa sürekli ve yavaş bir şekilde akmaya devam eder. Vücut tarafından üretilen safra miktarı sürekli salımda yetersiz ve fazla sulanmış hale geleceğinden görevini tam olarak yapamayabilir ve yağın sindirimi ve metabolizması bozulabilir. Kilo alımı dışında, ishal veya kabızlık gibi problemler de ortaya çıkabilir.

3-Diyet:

Bir çalışmada safra kesesi ameliyatından sonra hastaların % 75’inin ameliyattan sonraki ilk aylarda kilo aldığı belirlenmiştir. Diğer çalışmalarda da özellikle kadınların safra kesesi ameliyatından sonra kilo almaya daha fazla eğilimli oldukları gösterilmiştir.

Bunun sebepleri arasında hastaların ameliyata hazırlık aşamasında kilo vermek için çaba göstermeleri ancak bunu sürdürememeleri gösterilebilir. Hastaların bir çoğu ameliyata giderken de fazla kiloludur. Hastaların çoğu safra kesesi problemi yaşarken yağdan zengin gıdalar tüketemezken, ameliyattan sonra diyetlerindeki yağ miktarını kontrol edemiyor olabilirler.

4-Enflamasyon:

Yangı olarak da çevirebileceğimiz enflamasyon safra kesesi ameliyatının doğrudan bir sonucu olmamasına rağmen, yine de ameliyat sonrası kilo alımının en sık nedenlerindendir. Enflamasyon vücudun dengesini değiştirir. Kronik enflamasyonun kilo alımıyla ilişkisini gösteren çok sayıda çalışma vardır.

Enflamasyon leptin denilen kilo kontrol hormonunun daha az etkin olmasına yol açar. Bu hormonal bozukluk hipotalamusunuzu etkileyerek iştahı arttırır ve metabolizma hızını yavaşlatır. Barsakta inflamasyon düzensiz iştah ve artmış tatlı isteğine yol açar. Kilo alımına yol açan ve enflamatuar sitokinler denen bu maddelerin bir kısmı bizzat yağ dokusundan salgılanır. Safra kesesi problemlerinin oluşmasına yol açan diyet hataları yaygındır. Bunlar fazla kalori, kötü kolesterol ve şeker tüketimi olabilir. Enflame hale gelen ince barsak duvarları toksinlerin kan dolaşımına karışmasına ve hücrelerde birikmesine yol açar. Bu sendrom aynı zamanda birçok safra kesesi probleminin de nedenidir.

Stress, stress hormonu olarak bilinen kortizol salgılanmasına yol açar. Bu da “kaç veya savaş” reaksiyonuna yol açarak metabolizmayı ve insülin seviyelerini bozar. Stress aynı zamanda kronik enflamasyon ve immun sistemimiz üzerinde de büyük rol oynar.

Hormonal değişiklikler ve menopoz: Safra kesesi problemlerinin genellikle menopoza yakın veya sonrasındaki kadınlarda görülmesi ve hormonal değişimlerin kilo alımına katkıda bulunması da bilinen bir gerçektir. Çalışmalar östrojen seviyesindeki azalmanın vücutta enflamasyona yol açan sitokinlerde artışa yol açtığını göstermiştir.

5-İnsülin Direnci:

İnsülin direnci enflamasyonun bir sonucu olarak görülebilir. Enflamasyona benzer şekilde, bu da doğrudan safra kesesi ameliyatından kaynaklanmaz ancak, genelde aynı hasta grubunda görüldükleri de bilinmektedir. Muhtemelen insülin direnci safra taşlarının oluşumuna yol açan sebeplerden biridir. İnsülin direnci Tip 2 diyabet gelişiminin öncüsüdür ve genellikle halsizlik ve kilo alımıyla ilişkilidir. Bu direnç hücrelerin normalde yapması gereken şekeri hücre içine alma işini bozar ve kan dolaşımındaki şeker miktarı yükselir. İnsülin seviyelerinin artması bitkinliğe ve şeker-karbonhidrat aşermeye neden olur. İnsülin direnci sadece kilo alımına değil, lokal yağ birikimine de yol açar. Obezite riskinin yanısıra, bu durum özellikle kadınlarda hipertansiyon, kalp hastalığı, yüksek kolesterol, meme kanseri ve polikistik over sendromu riskini de arttırır.

Safra Kesesi Ameliyatından Sonra Kilo Alımından Nasıl Korunulur?

Bunun en önemli yolu, safra kesesi ameliyatından sonra da sağlıklı beslenme ve yaşam stili alışkanlıklarını devam ettirmektir. Gıda seçimleri, günlük alışkanlıklar, egzersiz ve diyetinizin kalitesi ameliyat sonrası yaşam konforunuzu da etkileyecektir. Doğru besinleri seçmeye, egzersiz yapmaya, olası vitamin eksikliklerine karşı destek almaya, stres seviyenizi düşürmeye, kan şekerinizi kontrol etmeye ve enflamasyonu azaltacak ürünler tüketmeye çalışın. Bu konuda profesyonel destek almak için bize ulaşabilirsiniz. Sağlıklı günler dilerim.