Vagus Siniri Hakkında Bilmeniz Gereken Herşey

Neden bazı insanlar küçük miktarlarda gıda ile doyarken, diğerlerinin büyük bir öğünden sonra bile aç hissettiğini merak ettiniz mi? Cevap muhtemelen vagus sinirinin duyarlılığında gizli. Vagus siniri mide ve barsaklarınızla beyninizin iletişmini sağlayan sinirdir ve parasempatik sinir sisteminin önemli bir parçasıdır. Bu sistem “dinlen ve sindir” felsefesiyle çalışır, bu “savaş ya da kaç” mantığıyla çalışan sempatik sistemin tam zıddıdır.

Vagus Siniri Ne İşe Yarar?

Mide ve barsaklarınızdan vagus siniri aracılığıyla beyninize giden sinyaller tokluk ve şişkinlik algısı yaratır. Duygu durumunuzu ve stress düzeylerinizi etkiler, stresse verilen enflamatuar yanıt aktivasyonunu belirler.

Beyinden vagus siniriniz aracılığıyla  aşağı inen sinyaller sindirimi, sindirim enzimlerinin salınmasını ve sindirim sisteminin motilitesini, hareketliliğini etkiler. Bu da neden bazen ishal, bazen kabızlık atakları yaşadığımızı açıklar.

Vagus sinir aktivasyonunun obezite, gastrointestinal hastalıklar, kardiyovasküler hastalıklar, depresyon gibi duygulanım bozuklukları ve tüm diğer kronik sağlık problemlerinde önemli bir ileti yolu olduğu kanıtlanmıştır. Şimdi, neden vagus sinirinizin bu kadar önemli olduğuna ve barsaklardan gelen vagus siniri sinyallerinin nasıl sağlığınızı düzeltebileceğine daha yakından bakalım:

Vagus Siniri Sizin Ne Kadar Açlık Hissettiğinizi Kontrol Ediyor

Vagus Siniri ile Mide Arasındaki Kompleks İlişki

Vagus sinirinin aşağı ve yukarı iletişimde en önemli bağlantı tiplerinden biri açlık ve tokluk sinyalleridir. Midenizde yer kaplayan gıdalar vagus siniri aracılığıyla beyninize tokluk sinyalleri gönderirler. Bu da, yemeye başladıktan sonra nerede duracağınızı beyninizin bilmesine yarayan mekanizmadır. Obezitenin geçici tedavisinde uygulanan endoskopik mide balonunun amacı, midede kitle etkisi yaratarak beyne tokluk sinyallerinin iletilmesini sağlamaktır.

Ayrıca barsaklarda besinlerin algılanması ve yine barsaklardan salgılanan serotonin ve ghrelin gibi nörotransmitterler, vagus siniri aracılığı ile beyne açlık ve tokluk sinyalleri gönderirler.

Obezite tokluk sinyallerine karşı vagus duyarlılığının azalmasıyla bağlantılı bir durumdur. Bunun spesifik olarak diyetten kaynaklandığı ile ilgili çok sayıda kanıt vardır. Ardarda uygulanan diyetler, vagus sinirinin ancak daha fazla gıda alındığında beyne tokluk sinyalleri göndermesine yol açarlar. Yine bu nedenle, tahmin edileceği gibi vagus sinirinin uyarılması, gerek deneysel hayvan çalışmalarında, gerekse insan üzerinde klinik deneylerde tokluk hissinin daha erken oluşmasına ve kilo kaybına yol açmaktadır.

Kalp atış hızını ve vasküler tonu azaltır. Karaciğerdeki insülin salınımını ve glikoz homeostazisini düzenler. Mide özsuları, bağırsak hareketi ve mide asidini artırır. İltihabı, kolinerjik anti-inflamatuar yolla bastırır. Anksiyete ve depresyondan uzak kalmaya yardımcı olur. Strese sempatik tepkilere karşıdır. Tat bilgileri, üç kafa siniri üzerinden gönderilir, bunlardan biri vagus siniridir. Vagus siniri öğürme refleksi, yutma ve öksürme için gereklidir. Vasküler tonu azaltarak kan basıncını düşürür.

Vagus Siniri İle İlişkili Diğer Sağlık Sorunları

Açlık-tokluk hissi vagus sinirinizin bu kadar önemli olmasının önde gelen bir nedenidir. Ancak Pub-Med’de bilimsel yayınlara bir göz atarsanız, vagus siniri disfonksiyonunun çok sayıda başka sağlık problemi ile de ilişkili olduğunu göreceksiniz. Bir kere vagus siniri inflamasyon, yani yangısal süreçlerin düzenlenmesinde sorumludur. İnflamasyon her kronik hastalıkta söz konusudur. Beyne giden vagus sinyallerinin uyarılması anti-inflamatuar bir etkiye sahiptir. Bu da stress yanıtını ve inflamatuar sitokinlerin üretimini azaltır. Buradaki etkiler oldukça karmaşıktır. Çünkü vagus siniri iki taraflı bir otoban gibidir ve barsakla beyin arasında son derece kompleks geri bildirim loopları söz konusudur. Ancak konu sağlık kazanımları olunca, net mekanizmalar sonuçlardan daha az önemli olabilir. Sonuçlar ise etkileyicidir:

Vagus siniri kardiyovasküler sağlığı etkileyen inflamasyonu kontrol edebilir. Böylece vagus stimulasyonu kardiyovasküler sorunları engelleyebilir
Vagus siniri stimulasyonu Crohn hastalığı gibi inflamatuar barsak hastalıklarında bile belirtilerin tedavisinde rol oynayabilir
Vagal stimulasyon irritabl barsak sendromu olan bireylerde IBS ile ilişkili ağrıları azaltmada etkili olabilir.
Diyabete eğilimli farelerde yapılan bir çalışmada vagus sinir stimulasyonunun depresyon ve insülin direncini önlediği gösterilmiştir. Depresyon ve diyabetin barsak kökenli hastalıklar olduğu ile ilgili büyük miktarda veri vardır.
Kötü bir diyet vagus sinirinizin duyarlılığını etkilerse bütün bu hastalıklara da neden olabilir. Bu da, neden barsak sağlığınızın tüm sağlık durumunuzda önemli olduğuu açıklar.

Vagus Sinirinize İyi Bakın

Sonuçta, yüksek yağ içerikli-yüksek karbonhidratlı çöp gıdalardan oluşan “kafeterya diyetinin” vagus sinirinizin duyarlılığını azaltarak obezojenik olduğunu biliyoruz. Yine mevcut çalışmalarda, vagus siniri uyarımının bunu geri çevirdiğini ve kiloda ciddi düşüşe yol açtığını, ancak, bu cihazın cerrahi olarak vücuda implante edilmesi gerektiğinden evinizde yapabileceğiniz uygulamalar olduğunu biliyoruz. Ya da şimdiye kadar böyleydi 🙂 Evinizde uygulayabileceğiniz vagal stimulasyon terapisi için +447918548789 nolu Whatsapp numarasından bize ulaşabilirsiniz. Vagustim metodu ile ilgili daha fazla bilgi için bize yazabilirsiniz.

Vagus Siniri Hastalıkları

Kötü bir diyet vagus siniri duyarlılığını azaltabildiği gibi, iyi bir diyet te onu düzeltebilir. Sadece “çöp gıdalardan uzak durun” dan daha bilimsel bir takım önerilerimiz olabilir. Örneğin bir çalışmada diyetteki yağın vagus siniri üzerindeki etkisiyle inflamasyonu azalttığı bildirilmiştir. Otörler yüksek yağ içeren beslenmenin potansiyel olarak sepsis ve inflamatuar barsak hastalığı gibi, barsak bariyerinin bozulduğu inflamatuar yanıt durumlarında tedavi edici etkileri olduğunu ileri sürmüştür.

Yine çok yüksek yağ ve düşük karbonhidrat içeren ketojenik diyet ve vagal stimulasyon tedavisinin tedaviye dirençli epilepside etkin tedaviler olduğu gösterilmiştir. Ketojenik diyetin açlık baskılayan ve anti inflamatuar etkisini vagus sinirini uyararak göstermesi mümkündür.

Bir başka çalışma Lactobacillus casei strain Shirota adlı probiyotiğin vagus sinirini aktive ettiğini göstermiştir. Probiyotik stressli bir sınava hazırlanan öğrencilerde barsak-beyin stress sinyallemesini modifiye etmiş ve stress hormonu kortizol salınımını baskılamıştır. Bu bulgular, probiyotiklerin barsak-beyin-barsak geribildirim siklusunu kırabileceğini ve psikolojik stressin yol açabileceği barsak problemlerini vagus sinirini baskılayarak azaltabileceğini göstermektedir.

Aerobik Egzersiz Faydalı Olabilir

Valsalva manevrası yaparak vagus stimulasyonunun nasıl bir şey olduğunu deneyimleyebilirsiniz. Ağız ve burnunuzu kapatarak hava vermeye çalışın. Bunu 15-20 saniye sürdürün. Kulaklarınızda bir basınç ve hafif baş dönmesi hissedebilirsiniz. Uzun süreli etkisi olmasa da, özellikle stressli bir anda bu manevra yardımcı olabilir.

Henüz diyet ve vagus siniri üzerine yeterli çalışma yoktur. Ancak biliyoruz ki, barsak, beyin ve vücudun geri kalanı arasında ciddi bir bağlantı vardır. Vagus sinirinizin barsak sağlığınıza, mental sağlığınıza ve toplamda tüm sağlığınıza faydası olabileceğini bilmek önemlidir. İyi bir barsak sağlığı sindirimin ötesinde bir öneme sahiptir.