HIV + Hastalarda Obezite Cerrahisi Yapılabilir mi?

AIDS’li Hastalarda Obezite Cerrahisi

HIV pozitif hastalarda obezite multifaktöriyel ve kompleks mekanizmalara bağlı bir durumdur. Etyolojik faktörlere bakmaksızın bu bireylerde hem tüp mide, hem de gastrik bypass ameliyatı ile başarılı kilo kaybı sağlanmaktadır. Ek olarak diyabet, hipertansiyon, uyku apnesi gibi yandaş hastalıklar da tamamen ortadan kalmaktadır. 

Günümüzde HIV pozitif hastaların obezite cerrahisinden sonraki takipleri ile ilgili spesifik kılavuzlar henüz yoktur. Ancak yine Fysekidis tarafından yapılan çalışmada, tüp mide ameliyatının güvenilir ve etkili olduğu, ilaç dozları ve kan ilaç seviyeleri takip edildiğinde herhangi bir değişiklik görülmediği ve kardiyovasküler risk başta olmak üzere yandaş hastalıkların ortadan kaybolduğu gösterilmiştir. HIV enfeksiyonunda ilerleme izlenmemiştir. CD4 hücre sayıları ve viral yük değişmeden kalmıştır. İlaç tedavisinin etkinliği ve ilaç kullanım uyumu, viral yük değerleriyle takip edilmiştir. 

Tedavi seçeneklerinin artması ve beklenen yaşam süresinin uzaması sayesinde HIV (+) bireylerin sayısı giderek artmaktadır. Obezite cerrahisinin Roux-en-Y bypass ve sleeve gastrektomi gibi yöntemleri sindirim sistemini değiştirmektedir. Bu değişikliklerin yüksek derecede etkili antiviral tedavilerin emilimi üzerinde etkili olup olmadığı ve böylece CD4 hücre sayısı veya viral yük gibi HIV hastalık belirteçlerini etkileyip etkilemediği henüz bilinmemektedir. 

HIV Pozitif Hastalarda Obezite Cerrahisi Güvenle Yapılabilir

Bu nedenle Akbari ve arkadaşları tarafından, gastrik bypass, sleeve gastrektomi ve mide bandı gibi obezite ameliyatlarının CD4 hücre sayısına, virüs yüküne ve HAART (Highly Active Antiretroviral therapy)’ye etkilerini araştırmak üzere bir literatür taraması yapılmıştır. Bulunan 49 çalışmadan sadece 12 tanesi HIV pozitif olup bariatrik cerrahi geçiren hastaların sonuçlarını rapor etmiş ve çalışmaya dahil edilmiştir. 6 çalışma sadece gastrik bypass, 3 çalışma da sadece sleeve gastrektomi sonuçlarını incelemiştir. 

Veriler kısıtlıdır, ancak varolan veriler bariatrik cerrahinin HIV enfeksiyonlu bireylerde güvenli olduğunu ve hastalığın seyrine bir etkisi olmadığını göstermektedir. Ek olarak HIV’le ilişkili sonuçlarda sleeve gastrektomi ile bypass arasında bir farklılık bulunmamıştır. 

Yine St Mary’s Hospital’de yapılan bir çalışmada hızlı kilo kaybının immunolojik fonksiyonlarda bir bozulmaya yol açıp açmadığı, örneğin CD4 hücre sayılarını düşürüp düşürmediği incelenmiştir. Sonuçta çok sayıda ilaç kullanan stabil HIV hastalarında bariatrik cerrahinin güvenilir olduğu sonucuna varılmıştır. Yandaş hastalıklardaki düzelmeye paralel olarak kullanılan ilaç miktarlarında da azalma sağlanmaktadır. 

Sharma tarafından 2004-2014 yılları arasında yapılan bir çalışmada HIV ile obezite cerrahisinde hastanede ölüm oranları, böbrek yetmezliği, idrar yolu enfeksiyonu, malnutrisyon, sepsis, pnömoni, solunum yetmezliği, mikrobesin yetmezliği, hastanede kalma süresi ve hastane maliyetleri ilişkisi incelenmiştir. Sonuçta obezite cerrahisinin güvenilirliği kanıtlanmış ve sağlanan kilo kaybıyla daha sonraki başka nedenli komplikasyonlar ve hastalıklar için de yatış sürelerinin azaldığı gösterilmiştir. 

Bariatrik Cerrahi Viral Yükü Azaltıyor!

Raul Rosenthal 2013’de Obesity Week’de, HIV pozitif hastalarda bariatrik cerrahi ile viral yükün azaldığını ve antiretroviral ilaçlarla bağlantılı diyabet gibi yandaş hastalıklarda düzelme görüldüğünü bildirmiştir. Beklenen yaşam süresinin uzamasıyla ve yüksek doz antiretroviral tedaviye bağlı olarak HIV pozitif hastalarda metabolik sendroma benzer şekilde lipohipertrofi yani yağ dokusu artışı meydana gelmektedir. Bazı hastalarda hipertrigliseridemi, tip 2 diyabet, hiperkolesterolemi ve koroner arter hastalığı oluşmaktadır. Bu nedenle bu hastalarda obezite cerrahisi uygulamaları da giderek artmaktadır. 

Obezite cerrahisinin bu hasta grubunda HIV enfeksiyonunda nasıl bir etki yarattığını belirlemek için Rosenthal ve arkadaşları 11 stabil hastayı 10 yıl izlemişlerdir. Hastaların hiçbirinde komplikasyon gelişmemiştir. Çalışmanın en önemli bulguları CD4 yani T hücre sayılarının hemen hemen aynı kalmasına rağmen, viral yükün azalıyor olmasıdır. Bu hasta grubunda en iyi obezite cerrahisi seçeneği sleeve gastrektomidir. Çünkü ileride gerekebilecek tedaviler konusunda en az sorun yaratacak olan yöntem budur. 

Kaynak: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24968746