En Popüler Diyetler Hangileri, Nasıl İşe Yarıyorlar?
Yayın Tarihi: 11/12/2019
En popüler diyetler olan Whole 30, ketojenik diyet, antiinflamatuar diyet ve intermittent fasting diyetlerini hepimiz duymuşuzdur. Peki bu diyetler nasıl işe yarıyor, neler vaadediyor? Öğün atlamak kötü fikir mi, yoksa kilo vermek için gizli bir silah mı? Yağlı mı yemelisiniz, yağsız mı? Muhtemelen daha az şekerli gıda yemelisiniz ama tamamen kesmeli misiniz?
Trend olan diyetlerin çoğu zaman birbirleriyle çeliştiğini görürsünüz. Belki de sağlıklı yeme kavramının herkeste nasıl işe yarayacağının farklı versiyonları vardır. İşte bu yazımızda popüler diyetlerin altında yatan kanıtları inceleyeceğiz.
Whole30 Diyeti
Nasıl Yapılıyor? : 30 gün boyunca şeker, alkol, tahıl, baklagil, süt veya süt ürünleri tüketilmez. Peki neler serbest? Kısıtlı miktarda et, deniz ürünü, yumurta, bolca sebze, bazı meyveler, doğal yağ içeren kuruyemişler ve avokado serbesttir. Baharatlar kullanılabilir.
Ne Vaadediyor?: Yeme alışkanlıklarınızı ve aşermelerinizi resetlemeyi. Geliştiricileri bu gıda gruplarını ortadan kaldırmanın birçok gıda duyarlılığına, cilt problemlerine, sindirim problemlerine, düşük enerji sorununa ve kronik ağrılara da iyi geleceğini ileri sürüyor.
Avantajları: Whole30 diyetinin zor bir diyet olduğu kesin. Fakat bazı kişiler için en azından 30 günlüğüne siyah ve beyaz şeklinde net bir ye-yeme listesine uymak daha kolay olabilir. Ayrıca bu diyetle ilgili tarifler ve menü örnekleri giderek artıyor. Atıştırmaları, cips ve kraker gibi işlenmiş gıdaları kesmek de planın bir parçası.
Dezavantajları: İnternet binlerce başarı hikayesiyle dolu olsa da, özellikle uzun vadede sağlığa faydaları konusunda bilimsel veri yok. Birçok kişi bu zorlu maceradan sonra eski yeme alışkanlıklarına geri dönüyor. Belki de daha ılımlı bir yol, yani gıda gruplarını kesip atmak yerine olabildiğince işlenmiş gıdalar ve şekerden uzak bir sistemi benimsemek olabilir.
Ketojenik Diyet
Nasıl Yapılıyor?: Günde 50 gramdan daha az karbonhidrat ve yüksek yağlı gıdalar tüketmeye dayanıyor.
Ne Vaadediyor?: Kalorilerin büyük bölümünün yağdan gelmesi vücudu değişik enerji yollarını kullanmaya itiyor. Karbonhidratları kullanmak yerine vücudunuz yağ yakmaya başlıyor, ki buna ketozis deniyor.
Avantajları: Mekanizması net bilinmemekle birlikte ketozisin beyni koruyucu etkileri olduğu biliniyor. Genç epileptik hastalarda bu diyetle epilepsi nöbetleri yarı yarıya azalıyor. Yine bazı çalışmalara göre diyabetli hastalarda kan şekeri kontrolünde de faydaları var. Kilo koruma stratejisi olarak kullanılabileceği düşünülüyor.
Dezavantajları: Araştırmalar heyecan verici olsa da, bu tarz yemenin etkili veya güvenli olduğunu gösteren çok az kanıt var. Çok düşük kalorili beslenmenin kabızlık, baş ağrısı, kötü ağız kokusu gibi bir çok yan etkisi de biliniyor. Ayrıca bu diyetin gerekliliklerine uymak için bir çok sağlıklı gıdanın da kesilmesi gerekiyor. Ki bu da mikrobesin ihtiyacının karşılanmasını zorlaştırıyor. Ayrıca, yüksek yağ içeren bir diyetin uzun vadede kalp sağlığı üstündeki etkileri de net bilinmiyor.
Anti İnflamatuar Diyet
Nasıl Yapılıyor?: Aslında tek bir diyet şekli yok. Genel olarak tamamen taze, tam gıdalarla dengeli bir beslenmeye dayanıyor. Renkli meyve ve sebzelerin tüketilmesi, tam tahıllar, balık, çay, dark çikolata ve kırmızı şarap gibi.. Fastfood ise yasaklar arasında.
Ne Vaadediyor?: İşlenmemiş tam gıdaların tüketilmesi stressle başetmeye ve kronik inflamasyonla mücadeleye katkı sağlıyor. Çevresel toksinlerin atılmasını kolaylaştırıyor. Böylece kalp hastalıkları, kanser ve Alzheimer riskinin azalacağı ileri sürülüyor.
Avantajları: Tüketilmesi istenen tüm yiyecekler sağlıklı beslenmenin temellerini oluşturuyor.
Dezavantajları: Taze, bitki kökenli gıdaların hazırlanması zahmetli ve maliyetli olabilir. Akdeniz diyeti gibi, bu diyet te aslında çok kısıtlayıcı olmayan ve mantıklı temellere dayanan bir diyet.
Intermittent Fasting
Nasıl Yapılıyor?: Aralıklı açlık diyetinde iki temel yaklaşım var. Birincisi belli günlerde çok düşük kalori tüketmek, geri kalan zamanda normal yemek. Diğeri ise sadece belli saatlerde yemek ve günün geri kalanındaki öğünleri atlamak.
Ne Vaadediyor: Aradaki serbest periodlara rağmen, bu diyeti yapanlar toplamda daha az kalori alıyor, bu da kilo kaybına yol açıyor. Ek olarak bu diyetin savunucuları aralıklı olarak kalori kısıtlamasının hücre düzeyindeki yaşla ilişkili hastalıkların ilerlemesini yavaşlatabileceğini ileri sürüyor.
Avantajları: Bazı kişiler belli sürelerle çok katı kurallara uyup, geri kalan zamanlarda daha rahat yemeyi kolay uygulanabilir buluyor. Az sayıda çalışma kan şekeri, kan basıncı ve kolesterol seviyelerinin açlıkla düştüğünü gösteriyor.
Dezavantajları: Uzun süreli, geniş çalışmalar henüz yetersiz. İddia edilen faydaların çoğu ya teorik, ya da hayvan deneylerine dayanıyor. Artı, yeme süresini kısıtlamak gerekli vitamin mineral alımında sorunlara yol açabilir.
