Dumping Sendromu Nedir?

“Hızlı gastrik boşalma” olarak da adlandırılan ve özellikle Seren Serengil’in hastalığı olarak gündeme gelen dumping sendromu, ince barsağın alt kesimleri (duodenum ve jejunum) mideden gelen sindirilmemiş gıdalarla çok hızlı dolarsa oluşur. Bulantı ve abdominal kramplar gibi istenmeyen sindirim sistemi belirtileri verir. Bu belirtiler midede yeterince işlem görmeden barsağa geçen içeriğin ince barsak tarafından sindirilememesine bağlıdır. Dumping sendromu ayrıca gastrik bypass cerrahisi geçirmiş hastalarda şeker ve bazı nişastalar gibi basit karbonhidratların veya yüksek glisemik indeksli gıdaların alınması ile de tetiklenebilir.

Dumping Sendromunun Tipleri

Hızlı mide boşalımının iki varyasyonu vardır: Erken ve geç dumping. Bu iki tipte belirtilerin yedikten sonra ne zaman ortaya çıktığı ve türü farklıdır. Erken dumping öğün sırasında veya hemen ardından meydana gelir. Sebep daha çok büyük miktarda mide asidi ve sindirilmemiş gıdanın ince barsağa geçişidir. Erken dumping semptomları karın ağrısı, kramplar, geğirme, çarpıntı, bulantı, kusma, ishal ve nefes darlığıdır. Aksine, geç dumping tipik olak yemekten 1-3 saat sonra ortaya çıkar.

Geç Dumping’de esas mekanizma yüksek miktarda şeker içeren gıdanın barsağa geçişi ve kan şekerinin ani yükselmesidir. Pankreas buna cevap olarak insülin salgılar. Bu kez de kan şekeri ani şekilde düşer. Geç dumping belirtileri düşük kan şekerine bağlı halsizlik, baş dönmesi ve bitkinliktir.

Dumping Sendromunun Belirtileri Nelerdir?

Dumping sendromunun belirtileri hangi tip olduğuna göre değişir. Erken dumping belirtileri genelde bir öğünü bitirdikten sonra 30 dakika içerisinde ortaya çıkar ve genelde şunlardır:

• Bulantı
• Kusma, ishal, kramp tarzında karın ağrısı
• Şişkinlik hissi
• Halsizlik
• Baş dönmesi
• Soğuk terleme

Geç dumping sendromu belirtileri yemekten 2-3 saat sonra ortaya çıkar ve şunlardır:

• Düşük kan şekeri (hipoglisemi)
• Halsizlik
• Soğuk terleme
• Baş dönmesi
• Hızlı veya düzensiz kalp atımı

Dumping Sendromunun Nedeni Nedir?

Bariatrik cerrahi midenin ve ince barsağın anatomisini ve normal sindirim fonksiyonlarını değiştirdiği için dumping sendromunun ana nedenidir. Aynı zamanda mide ve pankreastan kaynaklanan sindirim sıvılarının miktarını da azaltır. Diğer ve çok daha nadir bir sebep ise Zollinger-Ellison Sendromudur. Dumping sendromu  çok sık ve çok şiddetli oluyorsa bu bir cerrahi probleme, stomanın gereğinden geniş olmasına işaret ediyor olabilir.

Dumping Sendromunun Tanısı Nasıl Konur?

Tanıda öncelikle size özgü belirtiler ve geçirdiğiniz cerrahi türü önemlidir. Diğer olası tanıları ekarte ettirecek tanısal testler şunlardır:

• Glukoz tolerans testi: En az 8 saatlik açlıktan sonra kan alınarak kan şekeri değerine bakılır. Ardından glukoz içeren bir sıvı içirilir. 3 saate kadar her 30 dakikada bir kan örneği alınır. Bu test vücudunuzun kan şekerini düzenlemek için insülini nasıl kullandığını test eder.
• Mide boşalma testi: Bu test midenin yemekten 1-4 saat sonra ne kadar boşaldığını ölçer. Testten önce bir miktar radyoaktif madde içeren bir öğün tüketilir. Özel bir tarayıcı kullanılarak gıdanın sindirim sistemindeki hareketleri izlenir. Bu testin bir hastane ve radyoloji merkezinde yapılması gerekir.
• Gastroskopi: Ucunda ışık kaynağı ve kamera olan ince bir endoskopla yemek borusu, mide ve onikiparmak barsağı incelenir. Soruna yol açacak başka tıbbi problemler araştırılır. Aynı zamanda mide-barsak geçişinin genişliği ve ülser gibi iyileşme problemleri olup olmadığı aydınlatılır.
• Radyolojik Testler: Baryum içirilerek sıvının sindirim sisteminizde ilerlemesi anlık olarak izlenir. Bu yöntemle barsak tıkanıklığı vb nedenler net olarak saptanabilir.

Dumping Sendromunun Tedavisi Nasıldır?

Diyet değişiklikleri belirtilerin ortaya çıkışını ve ağırlığını azaltabilir. Hızlı gastrik boşalmadan muzdarip hastalar yeme alışkanlıklarını değiştirmek ve çok sayıda küçük öğünlerle beslenmek zorundadır. Günde 5-6 küçük öğün idealdir. Diyetteki protein ve lif miktarı arttırılmalı, yüksek kalorili besinlerden ve rafine şekerlerden kaçınılmalıdır. Gıdalara kıvam arttırıcı eklenerek geçiş yavaşlatılabilir. Ek olarak, gıdalarla birlikte sıvı almamalıdırlar. Son olarak da, gıdaların çok iyi çiğnendiğinden emin olunmalıdır.

Bazı hastalarda Sandostatin (octreotide acetate) faydalı olabilir. Bu ilaç enjeksiyon şeklindedir. Kısa etkili formu günlük, uzun etkili formu ayda bir kullanılabilir. Mide boşalmasını yavaşlatarak etki gösterir. Aynı zamanda pankreasınızın gıdaya tepki olarak verdiği insülin salımını engeller. Precose (acarbose) gibi ilaçlar vücudun karbonhidratları absorbe etmesini yavaşlatarak geç dumpingde faydalı olabilir.

Eğer gastrik bypass sonrası dumping sendromu yaşıyorsanı ve bu önlemler işe yaramadıysa bu durumda bizim müdahale etmemiz gerekebilir. İlk olarak endoskopik yöntemlerle mide boşalmasını yavaşlatabilir veya geniş olan mide-barsak geçişini daraltabiliriz. Bununla da fayda görmeyen hastalarda bir revizyon ameliyatı gerekebilir. Çok çeşitli revizyon yöntemleri tanımlanmıştır. Bypassın sleeve gastrektomiye dönüştürülmesi, anastomozun yeniden oluşturulması veya araya ince barsak parçası eklenmesi gibi…

Mini Gastrik Bypass Ameliyatından Sonra Dumping Sendromu

Mide ameliyatlarından sonra görülebilen belirtiler bütününe verilen bir ad olan Dumping sendromu nadir olsa da mini gastrik bypass ameliyatlarından sonra da görülebilir.  Dumping sendromundan bazı diyet değişiklikleri ile kaçınılabilir. Mini gastrik bypasstan sonra sindirilmemiş gıdaların barsak poşundan ince barsağa ani geçişi sıvının barsağa çekilmesine neden olur. Bu da tansiyon düşüklüğüne yol açar. Bulantı, kusma, şişkinlik, abdominal kramplar, diare, halsizlik, bitkinlik gibi belirtiler buna bağlı ortaya çıkar. 

Geç Dumping tablosu ise barsaktan normalden daha hızlı emilen gıdanın insülin salınımına yol açması ve bunun da kan şekeri seviyesini düşürmesiyle ortaya çıkar. Böylece halsizlik, bayılma hissi, terleme, konsantrasyon kaybı, dinlenme ihtiyacı, çarpıntı, açlık hissi ve kan şekeri düşmesi meydana gelir. Bu belirtiler yemekten 1-3 saat sonra ortaya çıkar.

Dumping Sendromunuz Varsa Ne Yapmalısınız?

Bu belirtileri hissettiğiniz anda 30 dakika uzanarak dinlenmelisiniz. En önemlisi Dumpinge yol açan faktörleri belirleyerek tekrarlanmasını önlemektir.

Dumping Sendromunu Nasıl Önleyebilirsiniz?

Dumping sendromuna neden olduğu bilinen belli etkenler çok fazla yemek, şekerli gıdalar tüketmek, proteinden fazla nişastalı ve basit şeker içeren gıdalar tüketmek, yağlı gıdalar tüketmek, kızarmış gıdalar, ekmek, kahvaltılık gevrek, milkshake, mayonez, salata sosu gibi gıdalar tüketmek, öğünlerle birlikte sıvı tüketmek, gıdaları iyi çiğnememek ve öğünler sırasında acele etmek ve şekerli içecekler tüketmektir. Bütün bu hatalı beslenme kalıplarından kaçınmak Dumping Sendromunu önleyecektir.

Dumping Sendromu-Bariatrik Cerrahiden Sonra Kötü Yeme İşaretçisi

Dumping sendromu büyük bir sağlık riski yaratmaz. Ancak, hastalara çok hızlı, çok fazla, çok şekerli yediklerini haber veren bir işaretçidir. Pratikte pek çok bariatrik cerrahi hastası 2-3’den fazla ciddi dumping atağı yaşamamaktadır. Ağır Dumping vakalarında anastomoz daraltmak üzere veya gastrik bypass’tan tüp mide ameliyatına dönüştürerek revizyon yapılabilir.

Dumping Sendromu Diyeti