Göbek Çevresi Arttıkça Bunama Riski Yükseliyor!

Araştırmacılar vücut kitle indeksinin obeziteyi ölçmek için mükemmel bir yöntem olmadığını, çünkü yağlı doku ve kas dokusu ayrımı yapamadığını belirtiyor. Kore Üniversitesi Guro Hospital tarafından yapılan çalışma, yaşamın ileri dönemlerinde göbek çevresiyle bunama sıklığı ilişkisini inceleyen ilk geniş ölçekli çalışma. Buna göre, yaşlılarda vücut kitle indeksi yerine abdominal visceral yağ seviyesinin ölçülmesi daha doğru bir indikatör olabilir.

Geriatrik tıp, obezite ve demansla ilgilenen tüm hekimler için, bu çalışma göbek çevresinin obeziteyle ilişkili demans riskini değerlendirmede gözönünde bulundurulmasını öneriyor. 2015’de Birleşik Krallık’ta yapılan ve neredeyse iki milyon insanı inceleyen çalışma BMI artsa da demans sıklığının düştüğünü göstermişti. Yine iki ayrı Mendelian randomizasyon çalışması da obeziteyle demans arasındaki ilişkiyi gösterememişti. 

Yaşlı insanlarda göbek çevresiyle demansın ilişkisine odaklanan çalışmalar kısıtlıdır. Bir çalışmada, santral yağlanmanın diyabetli yaşlı bireylerde iki yıllık takipte bilişsel fonksiyonlarda düşüşle ilişkili olduğu ileri sürülmüştür. Bir diğer çalışma göbek çevresinin tip 2 diyabetli yaşlı kadınlarda uzun vadede daha düşük bilişsel performansla paralel olduğunu ortaya koymuştur.

Çalışmada 872 bin hastanın verileri incelendi. 65 yaş ve üstündeki bu bireyler 2009-2015 arasında izlendi. Göbek çevresi erkeklerde 90, kadınlarda 85 cm üzerinde olan bireylerin yaş, BMI, kan basıncı, kolesterol, karaciğer testleri gibi diğer faktörler devre dışı bırakıldıktan sonra demans riskinde anlamlı artış gösterdiği saptandı. Aynı şekilde, normal BMI değerinin altında olan yaşlılarda da demans riskinde artış gözlendi. 

Bu yayın, yaşamın ileri evrelerinde santral obezitenin demans gelişimindeki kritik rolünü kanıtlıyor. Ancak derialtında toplanan yağla, karın içinde toplanan yağ arasındaki ayrımı yapamıyor. Oysa biliyoruz ki, derialtına toplanan yağ koruyucu olabilirken, içorganlarda toplanan yağ ağır yan etkilere sahip. Yaşlı insanlarda BMI yağsız kitleyle daha fazla orantılı olabilir ve demans sarkopeninin bir yan etkisi olabilir. Sonuç olarak, göbek çevresi ve karın içinde toplanan yağa bağlı obezitenin bunama riskini arttırdığını rahatlıkla söyleyebiliriz.