Mide Bandı Ameliyatının Komplikasyonları

Ayarlanabilir Gastrik Band (Mide Kelepçesi) Sonrası Görülen Akut Komplikasyonlar:

Ayarlanabilir mide bandı, ülkemizde oranı giderek azalsa da, halen dünyada çok sayıda uygulanmakta olan bir yöntemdir. Kısa ve orta dönemde komplikasyon oranları oldukça düşüktür. Bununla birlikte uzun vadeli veriler band repozisyonuna veya çıkarılmasına ve ardından diğer prosedürlere dönülmesine neden olan postoperatif komplikasyonların daha yüksek oranda görüldüğüne işaret etmektedir. En büyük komplikasyonlar çoğu zaman slippage da denen band kayması, akut veya kronik poş dilatasyonu, erozyon, kalıcı veya yineleyici çıkış tıkanıklığıdır.

Band Kayması (Slippage)

Slippage en sık görülen laparoskopik ayarlanabilir mide bandı komplikasyonudur ve reoperasyonun en önde gelen sebebidir. Ameliyat sonrası dönemde erken veya geç periodda görülebilir. Yayınlanan serilerde % 1-20 arasında bildirilmiştir. Yıllar içinde hem bandlardaki, hem de teknikteki gelişmelerle % 0.9’a kadar inmiştir. Bandın üstündeki gastrik poş dilatasyonuna göre anterior, posterior veya simetrik olarak üç farklı şekilde olabilir.

Kronik poş dilatasyonu gıda intoleransı, disfaji (ağrılı yutma), doyma hissinde ve kısıtlamada azalma belirtilerinin giderek ilerlemesi ile bulgu verir. Tanı ve tedavisi genellikle bariatrik cerrah tarafından gerçekleştirilir. Akut slippage ise sürekli karın ağrısı, kusma ve tıkanıklık bulguları ile karakterizedir. Akut slippage sıklığı eski yerleştirme metodu perigastik teknikte % 24 iken, yeni teknik olan pars flaccida metodunda % 2-10 arasındadır.

Band Kayması Tanısı Nasıl Konur?

Radyolojik tanı, bandın düz batın grafisindeki oryantasyonunun bozulması ile kolayca konabilir. Baryum içirilerek çekilen pasaj filminde genişlemiş gastrik poş gösterilebilir. Her iki grafide de band pozisyonu, bağlantı tüpü pozisyonu ve enjeksiyon portu ile devamlılığı mutlaka kontrol edilmelidir.

Bulantı, kusma ve oral alımdaki kısıtlanma, kardiyovasküler durum ve vital bulgularda değişikliklerle seyreden ciddi dehidrasyona yol açabilir. Acil tedavi bandın deri altındaki porta girilen enjektörle tamamen boşaltılması, mümkünse radyolojik kontrol altında mide poşuna nazogastrik tüp yerleştirilmesi, damar yolu ile sıvı, bulantı giderici ve mide asidini azaltıcı ilaçların verilmesinden ibarettir. Bu müdahaleler genel durumda anlamlı bir düzelmeye yol açar ve hastayı bariatrik merkeze iletene kadar zaman kazandırır. Bandın boşaltılması sterilizasyona çok dikkat ederek yapılmalıdır. Elle veya floroskopi altında port tespit edildikten sonra Huber iğnesi ile portun yumuşak ön duvarından girilmeli ve arka duvara çarpan iğnenin metalik bir tık sesi vermesi ile porta girildiği teyid edilmelidir. Ardından sıvı tamamen boşaltılmalıdır.

Mide Kelepçesi Kayması Nasıl Tedavi Edilir?

Özellikle simetrik dilatasyonda koruyucu tedavi ile iyi sonuçlar alınabilir. Ancak belirtiler 3-5 gün içinde kaybolmuyorsa gastrik poş iskemisini engellemek için cerrahi tedavi zorunludur. Geç band kaymasından sonra gastrik nekroz nadir, fakat yaşamı tehdit edebilen bir komplikasyondur. Başlangıçtaki belirtilerin kötüleşmesi, taşikardi, laktat seviyelerinde yükselme ve asidoz bu tanıyı düşündürmelidir.

Daha önce bariatrik cerrahi tecrübesi olmayan genel cerrah akut ayarlanabilir mide bandı kayması ile karşılaştığında kısa bir süre daha önce tarif edilen konservatif tedaviyi uyguladıktan sonra acil cerrahi planlamalı ve bandı çıkarmalıdır. % 95’in üzerinde vakada laparoskopik yaklaşım etkilidir ve gastrik nekroz saptanmadıkça standart yaklaşımdır. Ameliyat sırasında bağlantı tüpünü izleyerek band görülür, midedeki geçiş problemini ortadan kaldırmak için kesilir ve çıkarılır.

Cerrah, mide bandının iki ila dört arasında sütürle sabitlenmiş olabileceğini unutmamalıdır. Gastrik nekroz durumunda, band çıkarımını takiben uygun mide rezeksiyonu yapılmalıdır.

Gastrik Obstrüksiyon (Mide Tıkanıklığı)

İyi çiğnenmemiş ve hızlıca yutulmuş bir lokmanın, genelde de etin yol açtığı tıkanıklık akut ve direngen bir disfajiye yol açabilir. Bu durum akut band kaymasına benzer şekilde, konservatif olarak tedavi edilebilir. Gastrografinle çekilen filmde band kayması tanılanamazsa, band boşaltılır, damar yolu ile sıvı açığı kapatılır, hatta endoskopik yolla tıkanıklığa yol açan lokmanın çıkarılması denenebilir. Tedavi başarılı olursa hasta beslenme desteği almaya ve bariatrik cerrahıyla görüşmeye yönlendirilir.

Komplike İntragastrik Band Migrasyonu (Bandın Mideye Girmesi)

% 0.8-4 sıklıkta görülen band migrasyonu (mide bandının mide duvarını aşındırarak kısmen mide içine girmesi) genellikle radyolojik ya da endoskopik kontrollerde saptanır ve genellikle cerrahi acillerden değildir. Dış merkezlerde band ameliyatı olmuş yüzlerce hastaya ait klinik deneyimimiz, klasik hasta seyrinin port yerinde antibiotiklere ve defalarca lokal tedaviye rağmen direnen abse ve enfeksiyonlar, kimi zaman ateş, sırta vuran ağrı ve bunu takiben bandın kısıtlama etkisinin azalması veya kaybolmasıdır.

Normalde kronik bir komplikasyon olmasına karşın, yine ülkemizdeki kişisel deneyimimiz port enfeksiyonlarının genelde ameliyatın ilk aylarında başladığı yönündedir. Ameliyat sırasında mide arka duvarında oluşturulan travma ve sıkı band yerleşimi erken erozyonların nedeni olabilir. Bandın aşırı şişirilmesi ve diyete uyumsuzluk geç band erozyonlarının nedenidir.

Bandın Acilen Çıkarılması Gerekir mi?

Bandın çıkarılması kanama veya perforasyon gibi komplikasyonlar nedeniyle zorunludur. Fakat çoğu vaka acil cerrahi gerektirmediğinden bu işlemler, band çıkarmanın çoğunlukla endoskopik olarak yapılabileceği deneyimli bariatrik merkezlere refere edilmelidir. Konuyla ilgili deneyimi olmayan cerrah, migrasyona yol açmış bandın laparoskopik veya açık çıkarılmasının zannettiğinin çok üstünde bir teknik zorluk içerdiğini ve bazen ölüme kadar gidebilecek ağır komplikasyon riski taşıdığını bilmelidir.

Kronik melena (koyu renkli barsak kanaması) ve kronik anemi, batın belirtilerinin olmaması ve kilo kaybının durması hatta geri kilo alımı, sessiz band erozyonu ve olası intragastrik migrasyonun belirtisi olabilir. Mideyi erode etmiş bir band nedeniyle abondan sindirim sistemi kanaması da bildirilmiştir. Port yeri enfeksiyonları genellikle bandın mide duvarını erozyona uğrattığının bir belirtisidir.

Port yerinde kızarıklık, şişlik, abse veya fistül oluşumu gibi akut port enfeksiyonu bulguları görüldüğünde, abse varsa acil olarak drene edilmeli ve ileri tetkik ve tedavi için hasta bariatrik merkeze yönlendirilmelidir.