Obezite Cerrahisi Kansere Yol Açıyor!

Obezite Cerrahisinin Kanser Oranlarını Arttırdığı Safsatalarına Bilimsel Yanıt

Morbid obezitenin sindirim sistemi kanserleri için kanıtlanmış bir risk faktörü olduğu bilinmektedir. Bunun yanısıra 10’dan fazla kanser türünde obeziteye bağlı bir artış olduğu ve dahası, obezite cerrahisi ile sağlanan kilo kaybının bu kanserlerde ciddi azalma sağladığı da bilimsel verilerle kanıtlanmıştır. Buna rağmen, konuyla ilgilenen obezite cerrahları dışında, özellikle dahiliye uzmanları ve gastroenteroloji uzmanları tarafından obezite cerrahisinin uzun vadede kansere yol açacağı, özellikle de pankreas kanserlerinde artış olduğu iddiası zaman zaman medyaya servis edilmektedir. Bu çabaların hiçbir bilimsel dayanağı olmadığı ve obezite cerrahisinin maddi çıkar peşindeki hastane ve hekimlerce moda veya trend haline getirilmesine karşı tepkiden doğduğu ileri sürüyorum. İlki her ne kadar yanlışsa, ikincisi, yani bilimsel olarak sağlık kazanımları ispatlanmış ve tüm dünyada geçerli bir cerrahi çözüme bu şekilde dayanaksız saldırmanın da yanlış olduğuna inanıyorum. 

Pankreas Kanseri Riski Artıyor mu?

Pankreas kanseri kansere bağlı ölümlerin 5. Sırada gelen sebebidir. Oranın yüksekliği tanının zorluğundan ve bir çok vakanın geç saptanmasından kaynaklanmaktadır. Pankreas kanseri ve obezite cerrahisi ilişkisini bilimsel literatürde taradığımızda, yaratılmaya çalışılan bu algının, 2001 tarihli bir makalenin çarpıtılarak alıntılanmasından kaynaklandığını görüyoruz. Bu makalede ülser nedeniyle yapılan mide rezeksiyonunun pankreas kanseri riskini arttırabileceği belirtilmektedir. (Kaynak 1-7) 

Bunun dışında bazı kaynaklarda bu artıştan bahsedilirken, bazılarında da böyle bir bağlantı bulunmamıştır. (8-12) Bahsettiğimiz çalışmada ise ülser ameliyatından sonra geçen süre arttıkça pankreas kanseri oranlarında 3.6 kata varan artıştan sözedilmektedir. Aynı çalışmada bu artışın ülserli hastaların genelde kötü beslenen, alkol ve sigara tüketen kişiler olmasından da kaynaklanabileceği bildirilmiştir. Moleküler çalışmalar mide rezeksiyonu sonrası pankreas kanseri gelişiminde sigara tüketimini sorumlu tutmuştur. (13) Dahası, kanser gelişimine katkısı bulunabileceği bildirilen cerrahi sonrası değişimler, eskiden uygulanmakta olan ülser cerrahisi tipiyle ilişkilidir. Özetle, bu ameliyat türünün obezite cerrahisinde uygulanan tüp mide rezeksiyon şekliyle uzaktan yakından ilgisi yoktur. 

Kanserle İlgili Gerçek Rakamlar

Bunun aksine birçok çalışmada obezite cerrahisinin kanser oranlarını azalttığı ile ilgili bulgular yayınlanmıştır. McGill Üniversitesi’nin bir yayınına göre (14), obezite cerrahisi tüm diğer yandaş hastalıklarda sağladığı düzelmenin yanısıra, belli kanser türlerinde belirgin azalma sağlamaktadır. Adams ve arkadaşları (15) koroner kalp hastalığı, diyabet ve kanser gibi hastalıklara bağlı ölüm oranlarında % 40 azalma bildirmiştir. Bir başka çalışma ise, relatif ölüm riskinin cerrahi geçirenlerde % 89 azaldığını göstermektedir. (16)

Üstelik, bir çok başka çalışmada kanserin en önemli sebeplerinden biri olarak morbid obezitenin rolü açıkça belirtilmektedir. (17-23) Yine geniş bir çalışmada (24) gastrik bypass ile zayıflayan hastalarda tüm kanser türlerine bağlı ölümlerin % 46 azaldığı, bir diğerinde (25) kadınlarda rahim kanseri oranlarının % 30 azalttığı bildirilmiştir. 

Kanser Korkusu Yersiz mi?

Sonuç: Obezitenin kendisi birçok kanser türünden birebir sorumludur. Bunun nedenleri arasında kronik inflamasyon, stress hormonlarının aşırı salımı ve insülin direncini kırmak için aşırı insülin salımının tümör büyümesini tetiklemesi gösterilmektedir. (Bu çok detaylı makale için: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1038/oby.2008.610) Yine aynı makalede hem kanser riskinde, hem de kanserden ölüm oranlarında inkar edilemez oranlarda düşüş bildirilmektedir. Hal böyleyken, 20 yıldan uzun süre önce yapılan ülser cerrahisinden sonra pankreas kanserinde artışı gösteren bir çalışmaya dayanarak “Obezite cerrahisi kanser riskini arttırıyor” şeklinde haber yaptırmak, bu cerrahiden fayda görebilecek binlerce hastayı paniğe itmekten başka anlam taşımamaktadır. Obezite cerrahisi geçirmiş ya da geçirmeyi düşünen hastalarımızın böyle bir paniğe kapılmasına gerek yoktur. Gerçeklerin her zaman ortaya çıkmak gibi kötü bir huyu vardır.

Kaynaklar: 

1. 1-Caygill CP, Hill MJ, Hall CN, et al. Increased risk of cancer at multiple sites after gastric surgery for peptic ulcer. Gut 1987;28:924–8.
2. Mack TM, Yu MC, Hanisch R, et al. Pancreas cancer and smoking, beverage consumption, and past medical history. J Natl Cancer Inst 1986;76:49–60.
3. Mills PK, Beeson WL, Abbey DE, et al. Dietary habits and past medical history as related to fatal pancreas cancer risk among adventists. Cancer 1988;61:2578–85. 
4. Offerhaus GJ, Giardiello FM, Moore GW, et al. Partial gastrectomy: a risk factor for carcinoma of the pancreas? Hum Pathol 1987;18:285–8.
5. 7  Ross AH, Smith MA, Anderson JR, et al. Late mortality after surgery for peptic ulcer. N Engl J Med 1982;307:519–22. 
6. 8  Tersmette AC, Offerhaus GJ, Giardiello FM, et al. Occurrence of non-gastric cancer in the digestive tract after remote partial gastrectomy: analysis of an Amsterdam cohort. Int J Cancer 1990;46:792–5. 
7. 9  Watanapa P, Flaks B, Oztas H, et al. Enhancing effect of partial gastrectomy on pancreatic carcinogenesis. Br J Cancer 1992;65:383–7.
8.  Inokuchi K, Tokudome S, Ikeda M, et al. Mortality from carcinoma after partial gastrectomy. Gann 1984;75:588–94. 
9. 11  La Vecchia C, Negri E, D’Avanzo B, et al. Medical history, diet and pancreatic cancer. Oncology 1990;47:463–6. 
10. 12  Maringhini A, Thiruvengadam R, Melton LJD, et al. Pancreatic cancer risk following gastric surgery. Cancer 1987;60:245–7. 
11. 13  Silverman DT, Schiffman M, Everhart J, et al. Diabetes mellitus, other medical conditions and familial history of cancer as risk factors for pancreatic cancer. Br J Cancer 1999;80:1830–7. 
12. 14  Tomaszewska R, Stachura J. Gastrectomy—a risk factor for pancreatic carcinoma [letter]? Hum Pathol 1988;19:491. 

Daha Fazlası

1. Topal MD. DNA repair, oncogenes and carcinogenesis. Carcinogenesis 1988;9:691–6. 
2. Bariatric surgery reduces cancer risk in morbidly obese patients Nicolas V. Christou, M.D., Ph.D.a,*, Moishe Lieberman, M.D.aSurgery for Obesity and Related Diseases 4 (2008) 691–697 
3. Adams TD, Gress RE, Smith SC, et al. Long-term mortality after gastric bypass surgery. N Engl J Med 2007;357:753–61. 
4. Christou NV, Sampalis JS, Liberman M, et al. Surgery decreases long-term mortality, morbidity, and health care use in morbidly obese patients. Ann Surg 2004;240:416 –24.
5. Stevens J, Cai J, Pamuk ER, et al. The effect of age on the association between body-mass index and mortality. N Engl J Med 1998;338: 1–7. 
6. Dai Z, Xu YC, Niu L. Obesity and colorectal cancer risk: a meta- analysis of cohort studies. World J Gastroenterol 2007;13:4199–206. 
7. Reeves GK, Pirie K, Beral V, et al. Cancer incidence and mortality in relation to body mass index in the Million Women Study: cohort study. BMJ 2007;335:1134–6.
8. Soerjomataram I, de Vries E, Pukkala E, Coebergh JW. Excess of cancers in Europe: a study of eleven major cancers amenable to lifestyle change. Int J Cancer 2007;120:1336–43. 
9. Nothlings U, Wilkens LR, Murphy SP, et al. Body mass index and physical activity as risk factors for pancreatic cancer: the Multiethnic Cohort Study. Cancer Causes Control 2007;18:165–75. 
10. Merry AH, Schouten LJ, Goldbohm RA, van den Brandt PA. Body mass index, height and risk of adenocarcinoma of the oesophagus and gastric cardia: a prospective cohort study. Gut 2007;56:1503–11. 
11. McMillan DC, Sattar N, McArdle CS. ABC of obesity. Obesity and cancer. BMJ 2006;333:1109–11. 
12. Cancer Incidence and Mortality After Gastric Bypass Surgery Ted D. Adams,^1,2 Antoinette M. Stroup,³ Richard E. Gress,Obesity (Silver Spring). 2009 Apr; 17(4): 796–802
13. Trentham‐Dietz A, Nichols HB, Hampton JM, Newcomb PA. Weight change and risk of endometrial cancer. Int J Epidemiol 2006; 35: 151–158.