Gastrik Bypass Ameliyatından Sonra Demir Eksikliği

Gastrik bypass ameliyatından sonra demir eksikliği ve kansızlık tüp mide ameliyatından daha sık görülür. Özellikle kadın hastalarda bu daha da fazladır. Menopozdan sonra ameliyat olan kadınların yarısından fazlasında demir eksikliği ortaya çıkar.

Gastrik bypass ameliyatından sonra demir eksikliğine neden olan nedir?

Demir eksikliği cerrahi sırasında gerçekleştirilen bazı değişikliklerin yan etkisidir. Gıdalardaki demirin büyük kısmı ince barsakların ilk bölümünde (duodenum) emilir. Gastrik bypass ameliyatından sonra gıdalar duodenuma uğramadan geçerler. Bu da demir eksikliği ve diğer nutrisyonel problemlere yol açabilir.

Standart bir multivitamin tabletindeki demir (18 mg) bu tarz bir cerrahiden sonraki kansızlıktan sizi korumakta yetersiz olabilir. Gastrik bypass ameliyatından sonra demir düzeyleriniz düşükse çok daha fazla demir almanız gerekir.

Gastrik Bypass Amleiyatından Sonra Kimler Demir Eksikliği Riski Altındadır?

Demir eksikliği özellikle bu ameliyatı menopozdan sonra olan kadınlarda daha fazladır. Bu yaş grubunun yarısında ortaya çıkabilir. Gastrik bypass ameliyatı olan erkeklerde de demir eksikliği görülebilirse de, oran çok daha azdır.  

Gastrik Bypass Ameliyatından Sonra Demir Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir?

Demir saçlarınız, cildiniz ve tırnaklarınızın sağlığı için önemlidir. Aynı zamanda kanda hemoglobin yapımında da görevlidir. Kırmızı kan hücrelerinin içindeki bu madde vücutta oksijenin taşınmasında rol alır. Demir eksikliği nedeniyle kansızlığınız varsa aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:

-Enerji düşüklüğü, halsizlik ve yorgunluk

-Baş ağrısı

-Hızlı kalp atımı

-Saç dökülmesi

-Tırnaklarda kırılma

-Sarı ve soluk cilt

-Nefes darlığı

-Göğüs ağrısı

-Kulaklarda dolgunluk hisisi

-Buz ya da toprak yeme isteği

Gastrik Bypass Ameliyatından Sonra Demir Eksikliği Tanısı Nasıl Konur?

Yukarıdaki belirtilerin görülmesi uyarıcı olabilir. Erken evrelerde yapılacak kan tetkiklerinde henüz vücut depolardaki demiri kullanıyor olabilir. Bu dönemde ferritin seviyelerine bakılması ipucu verebilir. Ferritin vücutta demirin depolanmasını sağlayan bir proteindir. Ferritin düzeyleriniz düşükse demir düzeyleriniz de muhtemelen düşüktür. 

Demir eksikliği demir eksikliği anemisine yol açmışsa, tam kan sayımında da belirtiler görülebilir. Hemoglobin düzeyinde düşüklük, kırmızı kan hücrelerinde azalma ve daha küçük kırmızı kan hücreleri gibi…

Erkeklerde ve menopoz sonrası kadınlarda demir eksikliği anemisi gastrik bypass cerrahisi ile ilişkili olmayabilir. Bu nedenle, kansızlığa yol açabilecek kan kaybı kaynakları ekarte edilmelidir. Bu amaçla özellikle kalın barsaktan kanama kaynağı araştırmak için kolonoskopi gerekebilir.

Gastrik Bypass Ameliyatından Sonra Demir Eksikliği Nasıl Tedavi Edilir?

Bir çok hastada diyet değişiklikleri ile demir seviyeleri yükseltilebilir. Demir eksikliğiniz gastrik bypass prosedürüne bağlıysa muhtemelen demir takviyeleri kullanmanız gereklidir. Bu takviyeler reçetesiz satılan veya kendi alabileceğiniz ürünlerden ziyade, bariatrik hastalar için üretilen yüksek dozlu vitamin takviyeleridir. Gastrik bypass hastalarında demirin kolay emilebilecek özel bir formunun reçete edilmesi gerekebilir.

Genç erkek ve kızlarda 50-100 mg demir içeren bir multivitamin yeterli olacaktır. Vücudun demiri daha rahat emebilmesi için C vitamini içeren suplemanlar kullanılabilir. Demir takviyelerinin kabızlık ve bulantı gibi yan etkileri olabilir. Bazı kişilerde, özellikle şiddetli kanaması olan kadınlarda ağızdan alınan demir yeterli olmayabilir. Bu hastalarda damar yoluyla demir veya kan transfüzyonu gerekli olabilir. Bazen de emilim azaltıcı mesafeye müdahale etmek için gastrik bypass ameliyatının revize edilmesi gerekebilir.

Gastrik Bypass Ameliyatından Sonra Demir Eksikliğinden Korunmak İçin Ne Yapabilirim?

Ameliyattan önce vitamin veya mineral eksiklikleriniz olup olmadığını anlamak için kan tetkikleriniz yapılmalıdır. Demir, B12 ve folat eksikliği en sık görülen maddelerdir. Cerrahiden önce bu eksikliklerin giderilmesi ameliyattan sonraki yaşam kalitenizi arttıracaktır. Gastrik bypass ameliyatından sonra hayatınız boyunca belli aralıklarla demir ve diğer vitamin mineral seviyelerinizi kontrol etmelisiniz. İlk yıl 1-3-6-12. aylarda, sonra da her 6 ayda bir tetkikler yapılmalıdır. Ayrıca tam kan sayımınız da gözden geçirilmelidir. 

Kırmızı et, deniz ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, sakatat demirden zengin gıdalardır. Günde 2-3 bardaktan fazla süt içmek demir emiliminizi azaltabilir. 

Gastrik Bypass Ameliyatından Sonra Demir Eksikliği İle İlgili Anahtar Noktalar:

-Gastrik bypass veya obezite cerrahisinden sonra demir eksikliği ve kansızlık özellikle kadınlarda sık görülür

-Erkeklerde veya menopoz sonrası kadınlarda demir eksikliği anemisi gastrik bypass ameliyatıyla ilişkisiz de olabilir.

-Ameliyat öncesinde vitamin ve mineral eksikliklerinin tamamlanması önemlidir.

-Ameliyat sonrasında düzenli olarak demir seviyeleri kontrol edilmelidir.

-Gastrik bypass ameliyatından yıllar sonra bile demir eksikliği ve kansızlığınız olabilir.

-Hayat boyu demir ve diğer vitamin-mineral seviyelerinin kontrol edilmesi önemlidir.