Yağ Hakkında Bilmediğiniz 10 Şey!

Protein ve karbonhidratlar gibi, yağlar da vücudumuz için gerekli olan ve enerji sağlayan besinlerdir. Yağ sadece metabolik bir fonksiyon görmez, aynı zamanda hücre zarının oluşumunda yapısal görev de alır. Esas olarak cildin altında toplanır ve sağlıklı bir deri için de gereklidir. Aynı zamanda böbrek gibi hayati organlar için bir yastık görevi yapar ve onları korur. Bir yandan da vücudu izole eder ve ısı kaybını engeller. Bazı yağ türleri sağlıklı olmasa da, diğerleri sağlığımız için gereklidir.

1-Yağlar lipiddir, ama tüm lipidler yağ değildir!

Lipidler genellikle suda çözünmemeleri ile karakterize bir grup biyolojik bileşendir. Lipidlerin içerdiği ana gruplar yağlar, fosfolipidler ve steroidlerdir. Aynı zamanda trigliseridler olarak da adlandırılan yağlar, üç yağ asidi ve gliserolün bileşiminden oluşurlar. Trigliseridler oda sıcaklığında katı ya da sıvı olan türler içerirler.

2-Vücutta milyarlarca yağ hücresi vardır!

Vücudumuzdaki yağ hücrelerinin miktarı genlerimiz tarafından belirlenmekle birlikte, yenidoğanda tipik olarak 5 milyar civarında yağ hücresi bulunur. Normal vücut yapısına sahip sağlıklı bir erişkinde bu sayı 25-30 milyar civarındadır. Fazla kilolu erişkinlerde ortalama 80 milyar, obez erişkinlerde ise 300 milyar yağ hücresi bulunur.

3-Düşük veya yüksek yağlı diyetle de beslenseniz, diyetinizdeki kalorilerin ne kadarının yağdan geldiği hastalıklarla bağlantılı değildir!

Kardiyovasküler hastalıklar ve inme gibi sağlık sorunları gelişmesinde riski arttıran, kalorilerin ne kadarının yağdan geldiği değil, yediğiniz yağın türüdür. Doymuş yağlar ve trans yağlar LDL (kötü) kolesterol seviyenizi yükseltirler ve HDL (iyi) kolesterol seviyenizi düşürürler. Bu nedenle hastalık gelişmesi riskini arttırırlar. Çoklu doymamış veya mono-ansatüre yağlar ise LDL seviyenizi ve hastalık riskinizi azaltırlar.

4-Yağ dokusu yağ hücreleri olan adipozitlerden oluşur.

Yağ dokusu temel olarak adipozitlerden oluşur. Adipozitler depolanmış yağ damlacıklarını içeren yağ hücreleridir. Bu hücreler yağın depolanma veya kullanılmasına göre şişer veya küçülürler. Yağ dokusunu oluşturan diğer hücreler ise fibroblastlar, yani bağ dokusu hücreleri, makrofajlar, sinirler ve endotelyal hücrelerdir.

5-Yağ dokusu beyaz, kahverengi veya bej olabilir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Beyaz yağ dokusu yağı enerji olarak depolar ve vücudu izole etmeye yardım eder. Kahverengi yağ hücreleri ise yağ yakar ve ısı oluşturur. Bej yağ dokusu her ikisinden de genetik olarak farklıdır, ancak kahverengi yağ dokusu gibi yağ yakarak kalori açığa çıkarır. Kahverengi ve bej yağ dokusu renklerini kan damarlarının yokluğundan ve doku içinde demir içeren mitokondrilerinden alırlar.

6-Yağ dokusu obeziteye karşı koruyan hormonlar üretir.

Yağ dokusu metabolik aktiviteyi etkileyen bir endokrin organ gibi davranır. Yağ dokusunun en büyük fonksiyonlarından biri adiponektin denen ve yağ metabolizmasını kontrol ederek vücudun insüline duyarlılığını arttıran bir hormon salgılamaktır. Adiponektin kaslarda enerji harcanmasını iştahı etkilemeden arttırır, vücut ağırlığını azaltır ve obeziteye karşı korur.

7-Yağ hücrelerinin sayısı yetişkinlikte sabit kalır.

Çalışmalar yetişkinlerdeki yağ hücrelerinin neredeyse sabit kaldığını göstermiştir. Kilo aldığınızda yağ hücreleri şişer, kilo verdiğinizde küçülürler. Yetişkinlikteki yağ hücrelerinin sayısı ergenlikte belirlenir.

8-Yağ vitaminlerin emilmesine yardım eder!

Vitamin A,D,E ve K yağda çözünen vitaminlerdir ve yağ olmadan doğru şekilde emilemezler. Bu emilim ince barsakların üst seviyelerinde gerçekleşir.

9-Yağ hücrelerinin ömrü 10 yıl kadardır!

Ortalama yağ hücresi 10 yıl kadar yaşar. Normal kiloda bir yetişkinde yağın depolanma ve harcanması arasında geçen süre 1.5 yıl kadardır. Yağ depolanması ve tüketimi dengeli olduğunda yağ dokusunda net bir artış olmaz. Obez şahıslarda ise yağ tüketimi azalırken, depolama oranı artar. Yağ depolanması ile tüketimi arasındaki süre obezlerde 2 yıla çıkar.

10-Kadınlar erkeklere göre daha yüksek yağ yüzdesine sahiptir!

Kadınlar adet düzenini sürdürmek ve gebeliğe hazırlanmak için daha fazla vücut yağına ihtiyaç duyarlar. Gebe kadın kendisi ve bebek gelişimi için yeterli enerji depolamak durumundadır. Kadınlarda ortalama yağ yüzdesi % 25-31 iken, erkeklerde 18-24’dür.