Obezite ve Kanser İlişkisi Saatli Bomba Gibi!

Tarihin en obez neslinde kanser oranları giderek artıyor. Artık toplumun çoğunluğu obezitenin bir hastalık olduğu bilincini edindi. Fazla kilolu ve obez kişiler diyabet, artrit, kalp hastalıkları, karaciğer yağlanması ve safra kesesi hastalıklarına daha fazla yakalanıyor. Ancak daha az bilineni, obez kişilerde kanser riskinin de arttığı… 

Obezite Kanser Riskini Arttırıyor!

Obezite ve kanser ilişkisi bazı kanser türlerinde daha da belirgin. Örneğin obezite rahim ve yemek borusu kanseri riskini iki kat arttırıyor. Sağlıklı kilolu kişilerle karşılaştırıldığında kalınbarsak, safra kesesi, böbrek, karaciğer, pankreas, üst sindirim sistemi ve beyin zarı kanserleri % 50-80 oranında artıyor. Multipl myeloma, meme, yumurtalık ve tiroid kanserlerinde de obeziteyle paralel artış gözleniyor.

Üstelik fazla kilonun miktarı arttıkça kanser riski de katlanıyor. Aşırı obez kadınlarda rahim kanseri riski 7 kata kadar yükseliyor. Obezite, kanserlerin oranını arttırdığı gibi, meme ve prostat gibi kanserlerin ölüm oranını ve tedaviye yanıt vermeme riskini de yükseltiyor. Bazı kanserlerin onyıllar içinde geliştiği ve örneğin Amerika’da obezite oranlarının 1980’e göre % 60-100 oranında arttığı, yetişkinlerin % 80’inin, çocukların üçte birinin fazla kilolu veya obez olduğu düşünülürse durumun vehameti ortaya çıkıyor.

Gençlerde Kanser Hızla Artıyor!

Lancet Public Health’da yayınlanan American Cancer Society araştırmacılarının bir analizinde, kanser oranlarının genç erişkinler arasında son 20 yıldaki hızlı artışı sergileniyor. 30 sık görülen kanser türü incelendiğinde, bunlardan 12’sinin fazla kilolu kişilerde daha sık görüldüğü göze çarpıyor. 25-35 yaş arasında bu kanserlerin görülme riski yıllık olarak % 2-6 arasında artıyor. Bu ihmal edilemez, çok büyük ve hızlı bir artış. 

Genç erişkinlerdeki trendler gelecekteki kanser salgınının habercisi. Çocukluk ve ergenlikte başlayan obezite bazı kanser türleri için özellikle risk yaratıyor. Fazla kilonun nasıl olup da kanser riskini arttırdığı da araştırıldı. Öncelikle, tüm hormonal denge obezite ile değişiyor. En büyük değişiklik de growth factor ve insülindeki artış. Bu değişimler kan damarı oluşumunu aktive ediyor. Yağ birikimine bağlı olarak inflamasyonu, yani yangıyı tetikleyen maddeler salınıyor. Aslen obezite kronik bir yangısal durum yaratıyor. Üçüncü etki ise rastlantısal kanser oluşumlarıyla mücadele eden bağışıklık sisteminin baskılanması. Çünkü normal hayatta vücudumuzda her gün rastlantısal kanser hücreleri oluşuyor ama bağışıklık sistemi tarafından hemen etkisiz hale getiriliyor. 

Obezitenin diğer etkileri barsak mikrobiyotasında değişiklikler, metabolizma bozuklukları ve gen ekspressyonları. Obeziteyle kanser ilişkisini inceleyen makaleleri inceledikçe insanın gıda endüstrisine çığlıklar atarak saldırası geliyor! Günümüzdeki obezite salgınının baş mimarı gıda endüstrisi çünkü!

Obezite Cerrahisi Kanser Riskini Düşürüyor!

Peki durum buysa, bu saatli bombayı nasıl etkisiz hale getirebiliriz? Çalışmalardan derlenen veriler, obezite cerrahisinin hastaları zayıflatmakla kalmayıp kanser oranlarını da azalttığını gösteriyor. Bakmayın ülkemizdeki doktor kılıklı şahıslarca obezite cerrahisinin günah keçisi ilan edilmesine, 88.625 obez kadın üzerinde yapılan bir çalışma, ameliyattan sonra postmenapozal meme kanseri riskinin yarı yarıya düştüğünü gösteriyor. Yani obezite cerrahisiyle, meme kanseri olacak 2 obez kadından biri bu riskten kurtuluyor!

Daha yeni çalışmalar da, obezite cerrahisinin genç obez kadınlarda en tehlikeli olan triple negatif tip meme kanseri riskini azalttığını kanıtlıyor. Dana Farber Kanser Enstitüsü’nün 3136 obez meme kanserli hasta üzerinde yürüttüğü bir çalışmaya göre, vücut kitle indekslerinin % 7-10 azalması bile bu kadınlarda kanser nüksü ve ölüm riskini azaltıyor. 

Kaynaklar:

1-“A Ticking Cancer Time Bomb” in Scientific American 321, 4, 22 (October 2019)

2-https://www.thelancet.com/journals/lanpub/article/PIIS2468-2667(18)30267-6/fulltext

3-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5869082/

4-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24817500

5-https://journals.lww.com/annalsofsurgery/Abstract/2019/01000/Bariatric_ Surgery_and_the_Risk_of_Cancer_in_a.21.aspx

6-https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT02750826?term=Jennifer+Ligibel&rank=2