Metabolik Cerrahi Hayat Kurtarıyor!

Obezitenin Hala Tek Bir Etkili Tedavisi Var ve Hayat Kurtarıcı!

Metabolik cerrahi sadece obeziteyi çözmüyor, ölüm oranlarını da düşürüyor. Obezite tam anlamıyla ölümcül bir hastalıktır. Sadece Tip 2 diyabete yol açmakla kalmaz, kalp krizi ve inme gibi ölümcül kalp damar hastalıkları riskini de arttırır. Bütün bu yandaş hastalıkları ve ölüm riskini ortadan kaldıran bir tedavi olsaydı güzel olmaz mıydı?

Maalesef, bir çok tedavi yöntemi gerek obeziteyle, gerek yandaş hastalıklar ve sonuçları ile savaşmakta yetersiz kalmaktadır. Obezitenin sonuçlarını geriletebilmek için bir yığın ilaç geliştirilmiştir, diyabeti kontrol altına alabilmek için kan şekerini düşüren ilaç ve iğneler, yüksek tansiyonu engellemek için antihipertansif ilaçlar, kolesterol hapları gibi… Ancak halen, sorunun merkezindeki obezite ile savaşmak için hala çok sayıda iyi yöntem yoktur. 

Peki diyetler? Bir kaç ay işe yarayabilir, ancak çok az sayıda insan diyetle anlamlı miktarda ve sürdürülebilir kilo kaybı sağlayabilmektedir. Diyet hapları? Şaka yapıyor olmalısınız!

Obeziteyi tedavide işe yarayan ve diyabetik kişilerde hayat kurtaran bir metod var. Bir çok hekim tarafından metabolik cerrahi olarak adlandırılan, aynı zamanda gastrik bypass ameliyatları veya bariatrik cerrahi olarak da bilinen yöntem. Hekimler, bu ameliyatların sindirim sistemindeki sinirler üzerindeki geniş çaplı etkileri ile vücudun iştah ve metabolizmayı etkileyen hormonlar salgılamasını sağlayan etkisi nedeniyle metabolik cerrahi ismini tercih ederler. 

Uzunca bir zamandır, bu cerrahi yöntemlerin obez kişilerde kalıcı kilo kaybı sağlamanın en iyi yolu olduğunu biliyoruz. Şimdi Jama dergisinde yayınlanan bir çalışma, metabolik cerrahinin aynı zamanda şeker hastalarında ölüm oranlarını da düşürdüğünü gösteriyor. Aslında kanıtlıyor desek daha doğru, çünkü çalışmada metabolik cerrahi geçiren ve geçirmeyen diyabetli obez hastaların kardiyovasküler hastalık riskleri karşılaştırıldı.

Vücut kitle indeksinin, yani metrekareye düşen kilo miktarının 30 ve üzerinde olmasına obezite diyoruz. Aslında BMI obezitenin mükemmel bir ölçüm metodu değil, örneğin kas kütlesi gelişkin bir atlette BMI yüksek olabilir ancak yağ miktarı az olabilir.

Bu çalışmada ise sadece vücut kitle indeksi 30 ve üzerinde değildi, aynı zamanda yüksek vücut ağırlığının metabolik bozukluklara da yol açtığını gösterir şekilde Tip 2 diyabetleri de vardı. Aynı zamanda bu hastaların bir çoğu geçmiş yıllarda kardiyovasküler problemler yaşamışlardı. 

Metaboik cerrahi geçiren hastalarda kalp damar hastalıkları riski dramatik şekilde azalıyor. Ve burada sadece hafif kalp ataklarından söz etmiyoruz. Cerrahi geçiren hastalar diğerlerine göre anlamlı miktarda daha az ölüyor. Alttaki grafik bunu net şekilde gösteriyor:

Bu çalışmanın gözlemsel bir çalışma olduğunu ve, cerrahi geçirmeyen hastaların bazılarının ameliyat riskleri nedeniyle seçilmemiş olabileceğini de göz önünde tutarak, yine de bu bulguların heyecan verici olduğu ortadadır. Bu hastalar arasında şeker ilaçları alması gerekenlerin oranı bunu net olarak göstermektedir. Ameliyatlı hastaların üçte ikisi ilaca gerek kalmaksızın kan şekeri düzelmeleri sergilemektedir.

Metabolik cerrahinin büyük bir ameliyat olduğu, çeşitli risk ve komplikasyonları olduğu unutulmamalıdır. Bazı merkezlerce çok basitmiş gibi sunulmasına ve uygun olmayan hastanelerde, uygun olmayan koşullarda gerçekleştirilmesine kanmamalıdır. Ancak deneyimli eller ve uygun merkezlerde metabolik cerrahi obez ve diyabetik hastalar için hayat kurtarıcı bir ameliyattır.